صفیر گیلان/ زلیخا صفری؛بسیاری از افراد به پخت انواع شیرینی ها، کیک ها و کلوچه ها علاقمند هستند، علاقه ای که می تواند علاوه بر آنکه کام دیگران را شیرین کند یک درآمد پایدار شیرین را نیز به همراه داشته باشد. کارگاه های کلوچه پزی در سطح شهر رو به گسترش هستند. صاحبان این کارگاه ها انواع کیک ها را در همان کارگاه پخته و به فروش می رسانند.

وقتی به قیمت کالاهای اساسی در چند ماهه اخیر  و روز ها در بازار نگاهی می اندازیم، متاسفانه شاهدیم که این قیمت ها سیر صعودی را طی کرده اند و شرایط به گونه ای تغییر کرده است که مردم و تولید کنندگان در شرایط سخت زندگیشان را می چرخانند.

این روزها تغییر قیمت کالاها علامت سؤال بزرگی در ذهن مردم ایجاد کرده است  و خرید و تولید نیز در این آشفته بازار گرانی ارز ،دلار،سکه و طلا  به پایتخت و  مراکز استانها و شهرها ی کوچک نیز رسیده و افزایش و کمبود کالاهای اساسی و نبود برخی کالا برای زندگی روزمره  مشکل آفرین و گاریبانگیر شده است.

امادر این آشفته بازار بر تولید کنندگان صنف کلوچه پز فومنی چه می گذرد

با این حال گشت و گذاری داشتیم در روزهای پایانی تعطیلات تابستانه به شهرستان فومن که با کلوچه های خوشمزه نام آوازه اش بلند است و حال ببینیم گرانی ،وضعیت  اقتصاد ، تحریم  و نبود مواد اولیه چون مغز گردو،روغن کنجد و ادویه که خاص این کلوچه خوشمزه است چه تاثیری بر کلوچه پزی ها دارد!!!!

کلوچه فومن از جمله شیرینی های خوشمزه ایرانی است که به دلیل داشتن طعم و عطر و مواد مغزی موجود در آن از جمله پودر گردو و ادویه های گرم، نه تنها به عنوان شیرینی که حتی غذایی کامل بوده و برای پذیرایی از مهمان، سوغاتی برای مسافران و حتی توشه راه گردشگران  و غذای کارگران، کارآیی دارد.

ولی امروزه به علتهای مختلفی کیفیت این سوغات لذیذ شهرستان فومن، پایین آمده که بسیاری از تولید کنندگان این صنف پایین بودن قیمت عرضه این کلوچه را آن هم در شرایط اقتصادی کنونی مقرون به صرفه ندانسته و  از آن به عنوان عامل اصلی افت کیفیت این محصول یاد می کنند.

اگر چه کلوچه فومن از جمله شیرینی های لذیذ ایرانی است اما پایین بودن قیمت عرضه این محصول باعث شده تا شاهد افت کیفی آن باشیم و ادامه این روند صنعت تولید این محصول را  در شهرستان فومن شهر مجسمه ها و شهر کلوچه های خوشمزه تهدید می کند.

کلوچه ای با قدمت صد ساله با عطر و طعم دلپذیر

در برخی منابع کلوچه فومن که قدیم تر ها «قند کلوچه» می نامیدندش را سوغات کربلایی محمود بهجت از کربلا می دانند. و ماجرا از این است که در زمان عزیمت کربلایی محمود به کربلا، وی از کارگاه شیرینی پزی کوچکی در این شهر دیدن کرد که به دلیل علاقه به بو و طعم دلپذیر کلوچه هایی که در آن پخت می شد، در زمان بازگشتش به ایران، در کنار نانوایی خود، شروع به پخت این کلوچه می کند و  تاریخچه صد ساله این سوغاتی لذیذ را رقم می زند. اما برخی دیگر از منابع، خاستگاه این کلوچه را شهرفومن می دانند و اعتقاد دارند که سابق بر این زنان فومنی این کلوچه را در خانه هایشان پخت می کرده اند.

در هر حال آنچه که مسلم است اینکه کلوچه فومن با هر خاستگاهی که باشد، به دلیل طعم و بوی دلپذیر که به خاطر استفاده از روغن حیوانی و گردو، شکر و ادویه هایی مانند هل، دارچین، زنجبیل و جوز هندی (که مواد داخل کلوچه را تشکیل می دهند) است، توانسته از جغرافیای فومن که حتی گیلان و ایران نیز پا را فراتر نهاده و آوازه اش به خارج از مرزها هم برسد تا جایی که بسیاری از گردشگران خارجی در بدو ورود به شهر فومن، سراغ «کلوچه فومن» یا به قول خودشان «فومن کوکی» را می گیرند.

افزایش قیمت،امیدی برای بهبود بازار کلوچه پزان

اگرچه شهر فومن پر است از کارگاه های کلوچه پزی و در این شهر همیشه بوی کلوچه به مشام می رسد اما، قیمت نامناسب عرضه این کلوچه، معضلی است که این روزها خیلی از کلوچه پزان را دلسرد و نا امید کرده و با وجود قیمت پایین این محصول، باعث شده تا آن دسته از کلوچه پزانی که به کارشان ادامه می دهند، با انچه در توان دارند  برای حفظ مشتری از کیفیت محصول  نکاهیده و همچنان به فعالیتشان ادامه دهند.

و حال اینکه علارغم افزایش قیمت در این روزها  در بازار و نیاز تولید کنندگان کلوچه پز به مواد اولیه که برخی با قیمت بالا خریداری می شوند  آیا این تولید نیازمند افزایش قیمت نیست؟

البته دلیل دیگر ما برای ورود به این صنف  و تحلیل موضوع  صدور بیش از حد پروانه کسب و کار”   در این صنف و نیز عدم رضایتمندی مشتریان و  مسافران که یا از کیفیت ناراضی بودند یا از بسته بندی نشدن کلوچه و مشکلات بیمه کارگران توسط کارفرما ….

 مهم ترین چالش ها؛قیمت  پایین کیفیت را از کلوچه فومن ربود،

کلوچه پزی که در کنار ویترین کلوچه پزیش همیشه افرادی منتظر کلوچه داغ هستند گفت: این کار در رسته اتحادیه قنادی و شیرینی پزی است و نبود متولی خاص و احساس مسئولیت واقعی در قبال این صنف از مهم ترین چالش هاست.

قشر اعظمی از این صنف معمولا دارای جواز معتبر نیستند و آنهایی که جواز گرفته اند برای ده سال پیش است و کلا شرط جواز دادن اتحادیه قنادی به کلوچه پزی، مغازه در حد ۴۰ متر است که این امر کاملا غیراقتصادی و غیرمنطقی است که بخواهی در مکان مناسب و به صرفه در کلان شهر ها مغازه اجاره کرد.

نبود استادکاران ماهر یکی دیگر از چالش های این کار است. ساعت کاری بالا در این زمینه شغلی یکی دیگر از مشکلات است، معمولا ساعت کاری از ۶ صبح تا ۱۱ شب است. از طرف دیگر افزایش قابل توجه برخی مواد اولیه نسبت به چند سال اخیر مانند آرد و شکر باعث بالا رفتن هزینه نهایی محصول شده است این در حالی است که قیمت محصولات جهش چندانیدر این گرانی بازار  نداشته است.

 از اعطای تسهیلات تامین اجتماعی  انگونه که باید محروم هستیم

در ابتدا گفتگویی داشتیم با یکی از پیشکسوتان این عرصه و سوال ما از ایشان این بود که  آیا امروز  با قیمت  ۱۰۰۰ تومان هم می شود هم جنس خوب و مرغوب تولید کرد و هم حقوق ماهیانه داد و هم سود کرد و هم رضایت صد در صد مشتری را داشت؟؟

ایشان  گفتند:  سالها به عنوان کارگر در یکی از کلوچه پزی های شهر کار می کردم، و تقریبا ۱۵ سال است که رسمی  کلوچه می پزم و همیشه سعی کرده ام تا کلوچه های با کیفیتی بالا  به مردم ارائه دهم ولی با اوضاع و احوال گرانی و شرایط اقتصادی، اگر بخواهیم کیفیت را مثل گذشته حفظ کنیم باید ضرر کنیم و چیزی هم از جیب بگذاریم اما اگر بخواهیم همچنان به فعالیتمان ادامه بدهیم مجبوریم تا از کیفیت محصولمان کم کنیم که قطعا روی تعداد مشتری هم تاثیر می گذارد.

این کلوچه پز پیشکسوت می گوید؛ امروز اسانس در بازار برای این محصول بسیار گران و آرد نول و  روغن  و مغز گردو ،هل و… نیز قیمت بالا دارد و حتی اگر بخواهیم کلوچه با طعم خوب و  نرم و لطیف به مشتری ارائه دهیم باید از مواد اولیه مرغوب و با کیفبت استفاده کنیم و بر عکس هم اگر کلوچه را  با کیفیت پایین تهیه کنیم مشتری را از دست می دهیم.

ایشان گرفتن خمیر را برای پخت کلوچه فومن بسیار حائز اهمیت خواند و گفت:  علاوه بر مواد اولیه  خمیر کلوچه نیز بسیار در پخت مهم است و خمیر گیر باید فردی ماهر و کار کشته باشد که در غیر این صورت بر کیفیت کلوچه تاثیر فراوان دارد.

 کلوچه پز فومنی از افزایش بیمه کارگر احساس نگرانی دارد و می گوید:به علت افزایش درصدی بیمه ما نمی توانیم کارگران را بیمه کنیم زیرا با این افزایش قیمتها در بازار چیزی برای ما نمی ماند و من حتی از دادن حقوق ماهانه ۳۰۰ هزار تومان به کار گرانم ناراحت هستم و می دانم که این مبلغ چیزی نیست و بیشتر کارگران کلوچه پزی های شهرستان دانش آموزان عزیز هستند که برای هزینه تحصیل و مدرسه در تابستان نزد ما کار می کنند.

 از اعطای تسهیلات تامین اجتماعی  انگونه که باید محروم هستیم

این کلوچه پز از اجاره ای بودن مغازه و افزایش بیمه ابراز نگرانی می کند و می گوید؛تامین اجتماعی برای ما تسهیلات زیادی در نظر نگرفته و حتی دفترچه بیمه ما در حد داروهای مسکن و درد جوابگو است و داروهای سنگین و هزینه های سنگین را تقبل نمی کند و حتی برخی داروها به علت افزایش دلار و غیره در مراکز درمانی  تامین اجتماعی موجود نیست. .

  علی ای حال اگر چه این قیمت جوابگوی نیازهای تولید کنندگان کلوچه در شهرستان فومن نیست اما باز هم می توان امیدوار بود که حداقل بیکار نیستیم و می توانیم نان بر سر سفره خانواده بگذاریم.

 وی می گوید،هرچند گاهی اوقات اقدامات ما نوشدارویی پس از مرگ سهراب است اما امیدواریم مسئولین امر با توجه به مشکلات این حوزه و اقدام به موقع برای حل آنها، مانع از  بسته شدن کارگاه های پخت کلوچه هایی شوند که آوازه ای جهانی دارد.

کلوچه فومن با رونق گردشگری  رونق بیشتری می گیرد

قاسم نزاد فرماندار فومن در گفتگویی اختصاصی و در پاسخ به سوال ما در مورد تنها صنفی که بیشترین اشتغال را در شهرستان ایجاد کرده و حمایت از کلوچه پزان و رکود قیمت میگویند:کلوچه فومن در شهرستان به گفته شما سبب اشتغال فراوان شده و کالایی است که تحفه شهر فومن برای مسافران و گردشگران بوده و آرام آرام با وضعیت گردشگری و رفت و آمد مسافران طرفداران بیشتر پیدا می کندو نیاز است به این صنف ویژه توجه شود.

 فرماندار فومن با اشاره به اینکه این  شیرینی لذیذ  ،خوش مزه و سنتی است گفت:کلوچه فومن  بیشتر برای مسافران جذاب و خوردنی و هدیه ای از این شهر برای دوستان و آشنایان آنها است.

 وی از افزایش رویکرد این کلوچه به عنوان سوغات  برای مسافران  خبر داد و گفت: این میزان تقاضا ارام ارام تعداد شاغلین در این بخش را افزایش می دهد.

مسعود علیزاده؛ صنف قنادی نیازمند نگاه تخصصی  و نظارتی دولت 

رئیس صنف کلوچه پزان شهرستان فومن  از فصلی بودن این تولید و درآمد در شهرستان خبر می دهد و می گوید؛با آغاز بازگشایی مدارس بازار کلوچه به علت کمبود مسافران از داغی به سردی می رود و ما دیگر شاهد حضور پر رنگ مسافران در پشت ویترین کلوچه پزی ها نیستیم.

علیزاده با توجه به  فصلی بودن کلوچه به بیمه کارگران اشاره و می گوید؛کلوچه پزان ما توان بیمه افراد بیشتر را ندارند و برخی بیش از سه نفر و برخی کمتر از این عدد را بیمه کردندو برخی هم بیش از ۵ نفر را در لیست بیمه دارند.

ایشان از افزایش قیمت شکر و روغن  و تاثیر آن بر این صنف می گویدامروز کلوچه پزان ما وضعیت خوبی ندارند و مسئولان هم گوششان به این درد و دلها نیست.

 وی از گرفتن تصمیمات جمعی برای صنف کلوچه پزان خبر داد و گفت: دولت امروز به صنف قنادی نگاه تخصصی  نداشته و نظارتی بر این صنف نمی کند.

علیزاده با بیان اینکه هیچ صنفی تمایل ندارد تا تعداد افراد در آن صنف افزایش یابد می گوید؛هر اتحادیه ضوابطی دارد و کنترل بر این تعداد صنف در شهر فومن کار آسانی نیست و در مسیر خیابان طبا طبایی ما شاهد افزایش تعداد کلوچه پزیها هستیم.

رییس اتحادیه کلوچه پزان شهرستان فومن می گوید؛کلوچه پزان علارغم افزایش قیمتها در بازار و نبود مواد اولیه پخت این شیرینی خوشمزه هیچ افزایش قیمت را طی سال جاری نداشته و این فقط برای احترام به مسافرانی است که از سراسر کشور به شهر کلوچه های خوشمزه سفر می کنند و بیشترین وعده غذایی انها  در طول سفر به شهرستان فومن کلوچه خوشمزه فومن است .

کارگرانی که بیمه نیستند!!

 کارشناس بیمه تامین اجتماعی می گوید:طبق قانون بیمه ای  تمامی افرادی که در کلوچه پزی های شهرستان کار می کنند باید بیمه شوند  و برخی به همین انتظار در کارگاه کلوچه پزی کار می کنند از طرفی باید به مشکلات کار فرمایان نیز توجه شود.

 در شهرستان با وجودی که بیمه بیکاری آمار بالایی را یدک می کشد و این یعنی مطالبات بیمه ای مردم بالا و در نتیجه بیمه خیلی نمی تواند جوابگو باشد باید شاهد بازنگری در این حوزه باشیم.

 این کارشناس بیمه می گوید؛  برخی داروها به علت گرانی در تامین اجتماعی موجود نیست و مردم بدانند که برای مسئولان مهم هستند  و انشاءالله در آینده نزدیک این مشکلات رفع شود.