فرماندهان گردان های مالک و سردار جنگل و با همراهی گردان کمیل از لشکر قدس گیلان، به منظور محاصره کامل جزیره بوارین به دشمن حمله کردند. فاصله چندانی با سیل بند نداشتند. لذا هر سه گردان بعد از ساعاتی نبرد بی‌امان به سیل بند رسیدند. اکنون جزیره به محاصره کامل درآمده بود. به قرارگاه نجف اطلاع داده شد ولی آنها باور نمی کردند فرزندان دیار میرزا فاتح «بوارین» شوند!

لشکر قدس که بعد از عملیات کربلای ۴ در کنترل عملیاتی قرارگاه نجف قرار گرفته بود، ضمن بازسازی و آموزش نیروهای گردان‌ها، بخشی از نیروهای اطلاعات را به منطقه عمومی سومار اعزام کرد و بخش دیگر را در خرمشهر نگه داشت. همزمان لشکر یک گردان را در چزابه مستقر کرده بود که پدافند از آن منطقه حساس را به‌عهده داشت و پس از آنکه انجام عملیات در شلمچه قطعی شد، نیروها به مقر لشکر یعنی اردوگاه شوشتر برگشتند.

در سازماندهی جدید لشکر با ۹ گردان پیاده در کنترل قرارگاه نجف که پشتیبان قرارگاه کربلا بود، قرار گرفت. مأموریت لشکر ابتدا ورود به جزیره ام الطویل و ادامه تک به سمت جزیره شلحه بود که بنا به وضعیت پیش آمده تغییراتی در مأموریت آن داده شد لذا لشکر می بایست با عبور از لشکر ۱۷ علی‌بن‌ابیطالب(ع) در پنج ضلعی تک را به سمت جزیره بوارین ادامه داد و غرب جزیره را تصرف و پاکسازی کرد.

لشکر قدس گیلان در عملیات کربلای ۵ به فرماندهی سردار شهید حسین همدانی و جانشینی جعفر مظاهری، به استعداد ۹ گردان پیاده، یک گردان ادوات، یک گردان توپخانه و یک گردان زرهی وارد عمل شد.

مأموریت لشکر قدس حمله به جزیره بوارین معروف به «باغ رضوان» و انهدام قرارگاه فرماندهی دشمن مستقر در جزیره و تصرف و تامین جزیره بود. لشکر بنا به دستور فرماندهان در شب یکشنبه، ۲۱ دی ماه با سه گردان از لشکر وارد عمل شدند. گردان میثم به فرماندهی هامون محمدی، گردان امام حسین(ع) به فرماندهی حسن پروانه و گردان حمزه سیدالشهداء(ع) به فرماندهی سردار شهید مهدی خوش سیرت، که با عبور از لشکر ۱۷ علی بن ابیطالب(ع) در پنج ضلعی پیشروی به سمت بوارین، در حوالی سیل بند «نهرخین» با دشمن درگیر شدند و نیروها با عبور از پل خود را به سیل بند چسبانده و طی درگیری بسیار شدیدی وارد نخلستان های غرب جزیره بوارین شدند.

مقاومت سرسختانه دشمن پیشروی را کُند کرده بود ولی تحرک شجاعانه گردان های میثم و حمزه از راست و گردان امام حسین(‌ع)‌ از چپ منجر به عقب نشینی دشمن تا سه راهی دوعیجی شد و گردانها در یک جاده شنی واقع در غرب جزیره مستقر شدند.

این جاده شنی از یک طرف به سمت سیل بند «اروند صغیر» و از سوی دیگر به طرف شهرک نظامی «دوعیجی» وصل می شد. دشمن که از ورود نیروها به غرب جزیره احساس خطر جدی کرده بود حداکثر تلاش خود را برای مسدود کردن پیشروی نیروهای لشکر به کار می برد، اما به رغم جنگ تن به تن، مجبور شد از سه راهی و بخشی از جزیره دست بردارد.

با روشن شدن هوا فرماندهان قرارگاه و لشکر، به‌ ویژه گردانها متوجه شدند که از سه طرف با دشمن درگیر هستند و یگان های همجوار پیشرویی قابل ملاحظه ای نداشته اند و از طرفی آتش سنگین توپخانه و راکت هلی کوپترهای توپدار که پیوسته از بالای سر نیروها آنان را هدف قرار می دادند، پشتیبانی و امدادرسانی را غیرممکن کرده بود، به طوری که حتی مجروحان را نیز نمی‌توانستند به عقب منتقل کنند.

فرمانده گردان امام حسین(‌ع)‌ مجروح و معاون گردان حمزه سیدالشهداء(ع) شهید و تعدادی دیگر از نیروهای مؤثر گردانها مجروح و نیز شهید شده بودند. لذا قرارگاه نجف به لشکر اجازه داد که اندکی عقب تر آمده و در سه راهی «دوعیجی» روی سیل بند جنوبی جزیره مستقر شود. این وضع تا غروب آفتاب ادامه یافت.

همزمان دشمن از طرف راست جاده پنجم اقدام به یک پاتک نسبتاً شدید می نمود و یگان دیگر گردانی برایش نمانده بود. گردان حضرت ابوالفضل(ع) به فرماندهی سردار شهید حجت نظری که در میدان امام رضا(ع) در محل استقرار گردان ها در کانال مستقر شده بود، بر اثر بمباران هوایی دشمن از هم پاشید و به واسطه خسارت و تلفات وارده زیاد به عقب منتقل شد.

در شب سوم عملیات و با تاریک شدن هوا، با وارد عمل شدن گردان سردار جنگل به فرماندهی سیدعلی آقازاده، گردان کمیل به فرماندهی سردار شهید محمد اصغری خواه و گردان مالک اشتر به فرماندهی مهدی کاظمی پور مأموریت ادامه یافت و بخش اعظم جزیره به تصرف رزمندگان لشکر قدس گیلان درآمد.

به مجرد رسیدن گردان مالک اشتر به سه راهی درگیری شدید و بسیار نزدیکی با نیروهای دشمن که در داخل نخلستان و استحکامات موجود مخفی شده و منتظر نیروهای ایرانی بودند رخ داد. درگیری شدت بیشتری پیدا کرد و با توجه به نخلستانی بودن و وجود ساختمان ها و استحکامات و به ویژه با نزدیک شدن نیروهای گردان مالک به یک قرارگاه مهم دشمن مقاومت سنگینی از سوی دشمن به عمل می آمد و گردان به تنهایی بیشتر از این قادر به پیشروی نبود. لذا به گردان مالک دستور داده شد، تک را ادامه دهد و برای رسیدن به سیل بند اروند صغیر تلاش نماید.

گردان سردار جنگل که از چند ساعت زیر آتش شدید دشمن از سه راهی شلمچه پیاده تا سه‌راهی دوعیجی آمده بود بلافاصله به کمک گردان مالک آمد.

لازم بود حفظ دور عملیات ادامه یابد و تا قبل از روشن شدن هوا کار به نتیجه مطلوب برسد. لذا به گردان کمیل ابلاغ شد که وارد عمل شود. فرمانده گردان کمیل که نیروهای خود را به محل درگیری رسانده بود برای آخرین هماهنگی نزد حسین املاکی آمد، اما حسین که بر اثر اصابت تیر مستقیم به فک وی مجروح شده بود، فقط با اشاره روی کالکی که شهید اصغری خواه همراه خود آورده بود او را نسبت به ماموریت توجیه نمود و با حرکت دادن انگشتان خود روی کالک او را متوجه نمود که باید خود را به سیل بند اروند صغیر برساند و از آنجا به سمت ام الطویل ادامه دهد.

او بلافاصله گردان را حرکت داد و ضمن هماهنگی با فرماندهان گردان های مالک و سردار جنگل و با کمک آنها به منظور محاصره کامل جزیره بوارین به دشمن حمله نمودند. فاصله چندانی با سیل بند نداشتند. لذا هر سه گردان بعد از دقایقی به سیل بند رسیدند. اکنون جزیره به محاصره کامل درآمده بود. به قرارگاه نجف اطلاع داده شد ولی آنها باور نمی کردند. برادر محسن رضایی هم گفته بود «نتایجی که این چند روز به دست آوردیم، در عملیات فاو، در هفتاد روز به دست آمد!» اعتقاد ایشان این بود که ما در عملیات کربلای ۵ به هر چه خواستیم رسیدیم.

در ادامه عملیات، گردان خندق نیز به فرماندهی سید قربان رضی زاده وارد عمل شده و پس از دفع چندین پاتک دشمن نهایتا جزیره از سوی لشکر قدس گیلان، لشکر ۵ نصر و دیگر لشکرهای عمل کننده به تصرف درآمد.

در این عملیات گردان سلمان به فرماندهی سردار شهید غلامرضا بامروت به همراه یک گردان از لشکر ۵۷ برای تصرف جزیره ام الطویل وارد عمل شدند. در این مرحله گردان سلمان موفق شد پل ارتباطی بین جزیره و ام الطویل را تصرف نماید. بعد از سازماندهی جدید در جزیره ام الطویل و سپس در جاده شلمچه در غرب نهر جاسم به پدافند از مواضع جدید متصرفی پرداختند.

پس از دو روز درگیری و مقاومت، سرانجام دشمن ناچار‌ اقدام به عقب نشینی و تخلیه جزیره ام الطویل نمود و نیروهای لشکر به همراه سایر یگان ها وارد آن جزیره شدند، اما چون جزیره فاقد عوارض لازم جهت پدافند مؤثر بود، پس از چند روز، آن را تخلیه و در ساحل اروند پدافند نمودند. بعد از دو روز پدافند از جزیره ام الطویل، لشکر قدس که متحمل فشارهای زیادی شده بود به منظور استراحت و بازسازی نیروها از خط پدافندی آزاد گردیده و به عقبه لشکر، اردوگاه شهید قلی پور شوشتر منتقل شدند.

طی عملیات کربلای ۵ و مراحل تکمیلی آن لشکر قدس ۴۱۹ شهید تقدیم اسلام نمود که شهدایی چون سردار شهید غلامرضا بامروت فرمانده گردان سلمان، سردار شهید حجت نظری فرمانده گردان حضرت ابوالفضل(ع)، سردار شهید سید مهدی نقیبی راد فرمانده گردان حضرت رسول(ص) و سردار شهید ابراهیم کشاورز جانشین گردان میثم از جمله این شهدا و شهیدان سید موسی سید آقایی چهارده ساله از رودسر به عنوان کم سن و سال ترین شهید و خلیل الله جعفری پنجاه و هفت ساله از بندرانزلی به عنوان مسن ترین شهید این عملیات بودند.

در این عملیات بزرگ و غرورآفرین دلاورمردانی همچون سردار شهید حسین املاکی مسئول اطلاعات، مسعود گودرزوند مسئول عملیات، احمد برزگر مقدم رئیس ستاد و نقی رمضانی جانشین ستاد، احمد ذبیحی فرمانده گردان حضرت امیر(ع)، اسماعیل تقی لو فرمانده گردان ادوات، علی شعبانی فرمانده گردان توپخانه، نادر مرید مشتاق مسئول تخریب، میرحسین میرصالحی، مسئول آموزش نظامی، مرحوم محمد علیزاده مسئول پدافند، سید ضیاءالدین حزنی مسئول پشتیبانی، هوشنگ دلخوش مسئول بهداری، نادر رضایی مسئول مخابرات، قاسم ابراهیم زاده مسئول مهندسی، حمید حاذق نیکرو مسئول تبلیغات، احمد عمویی مسئول عقیدتی، علی یوسفی مسئول پرسنلی و سیروس غلامی مسئول(ش.م.ه) بودند.

لشکر قدس گیلان با وجود بیش از سه هزار بسیجی، یک هزار و سیصد و پنچ پاسدار و دو هزار کادر وظیفه آموزش‌دیده، با تمام امکانات و تجهیزات نظامی و به مدت چهار روز مقاومت جانانه توانست به صددرصد اهداف معین در این منطقه دست پیدا کند و برگ زرینی دیگر بر افتخارات فرزندان میرزا کوچک بیفزاید.

بعدها سردار شهید حاج حسین همدانی فرمانده دلیر لشکر قدس گیلان به واسطه ایثار، ایستادگی و مقاومت جانانه رزمندگان گیلان مفتخر به دریافت نشان فتح از دست مبارک فرمانده معظم کل قوا شد.

این عملیات از تاریخ ۱۹ دی ماه شروع شد و تا ۲۲ اسفندماه به مدت ۶۴ روز ادامه یافت و در دو مرحله به نتایج قابل قبولی دست پیدا کرد. تحلیلگران داخلی و خارجی عملیات کربلای ۵ را به همراه عملیات والفجر ۸ جزو دو عملیات بزرگ هشت ساله جنگ تحمیلی عراق علیه ایران قلمداد می کنند و این عملیات فتح بابی برای پذیرش قطعنامه ۵۹۸ بود.

عکس؛ رحمت انصاری، پیشکسوت دفاع مقدس و رزمنده عملیات کربلای ۵

منابع:

روزهای خوب خدا جلد ۱و۲، کنگره سرداران و ۸۰۰۰ شهید استان گیلان

روایت راویان، سرداران حمزه فلاح و قاسم شافعی، معاونین اطلاعات لشکر قدس

یادداشت از سمیه اقدامی، مسئول امور زنان بنیاد حفظ آثار و نشر ارزش های دفاع مقدس استان گیلان