صفیر گیلان؛ایام نوروز در تاریخ کشور ما از جمله مراسمی است که همیشه از قدیم الایام مورد استقبال عموم مردم بوده است.چون نوروز همراه آیین ها و مناسک زیادی ز قبیل چهارشنبه سوری، نوروز خوانی، عید و سیزده به در …می باشد و اگر بخواهیم از نگاه جامعه شناختی به آن بپردازیم ، می بینیم که دارای کارکرد (function) هایی در راستای انسجام و همبستگی اجتماعی که در نظریات دورکیم و تونیس و دیگر جامعه شناسان آمده که شدت آن در جوامع سنتی بیشتر از جوامع پیچیده و مدرن می باشد.همچنین با اندکی تامل در آن می بینیم که خیلی از کارکردهای آن برای جوامع آنومیک امروزی که درگیر آسیب های اجتماعی چون بی تفاوتی اجتماعی و بی اعتمادی اجتماعی و فرسایش سرمایه اجتماعی، فردگرایی و ….شده است بسیار حیاتی و اساسی می باشد
مهمترین کارکردهایی که می توان به اشاره کرد
🔹موجب افزایش همبستگی اجتماعی در جامعه می شود.تقویت تعامل و روابط اجتماعی گرم در آغاز سال نو باعث تقویت همبستگی اجتماعی در جامعه می شود و ازبه وجود آمدن گسست های اجتماعی جلوگیری می کند.
🔹موجب هویت بخشی جامعه ایرانی و شناساندن فرهنگ اصیل ملی در عرصه های بین المللی می گردد و این خودش یکی از شیوه های ابراز هویت و خوداظهاری و خودمعرفی تاریخ و فرهنگ اصیل ایرانی در بین فرهنگ های جهانی است که اغلب آنان خودشان اصل و ما را فرع می دانند و حتی امروزه می بینیم که این حس در بین تمام ایرانیانی که در هر کشوری و در دل هر فرهنگی که باشند باز هم به مراسم ملی پایبندی دارند.
🔹تداوم این مراسم از گذشتگان تا به امروز ما را با فرهنگ و آداب و رسوم گذشتگان ما آشنا می کند و باعث پیوند انسانهای معاصر با فرهنگ و آداب و رسوم گذشته می گردد که این امر باعث احساس تعلق خاطر به ملیت ایرانی و سرزمین ما می شود
🔹دید و بازدیدهای نوروزی موجب انسجام اجتماعی در جامعه می شود، وقتی رسم است که در روزهای آغازین سال جدید ، کوچکترها به دیدن بزرگ ترهای ایل و طایفه و قوم و خویش خود بروند ، نشان دهنده این است که هنوز روح انسجام خانوادگی در فرهنگ و آداب و رسوم ما زنده است و تبریک گفتن و روبوسی و تقدیم گل و شیرینی و حتی یک پیامک تبریک….به مناسبت آغاز سال نشان از دلبستگی و انسجام اجتماعی در جامعه است
🔹باعث انتقال فرهنگ به نسل های بعدی می گردد وقتی به فلسفه پریدن از روی آتش در چهاشنبه سوری و انواع شیرینی ها و غذاهای مرسوم عید و سایر برنامه های نوروزی نگاه می کنیم می بینیم که بعد از گذشتن چندین قرن به چه خوبی به ما انتقال یافته اند و ما با اجرای آن در دوران خود به نسلهای بعدی انتقال می دهیم.
🔹مناسک و آیین های نوروزی در بردارنده نشاط و شادابی اجتماعی می گردد.چون اصلا ما آغاز سال را جشن می گیریم و در ایام نروز نیز با پوشیدن لباس های تازه و برپایی جشن و سرور احساس سرزندگی و شادابی می کنیم
🔹باعث تقویت حس تعلق ملی در جامعه می گردد. از آنجایی که مراسم عید نوروز یک مراسمی است که در سراسر کشور و تقریبا بصورت مشابه اجرا می شود،بطوری که با شنیدن نام عید نوروز یک حس و تعلق خاطری به در ذهن همه ما تداعی می شود و یک احساس خوشایندی نیز در خاطر همه وجود دارد که آن را منبعث از یک برنامه ملی ایرانی به نام نوروز باستان می دانیم.
🔹از نظر اقتصادی نیز در بردارنده چرخش مالی در جامعه و موجب رفاه اجتماعی می شود.عیدی و پاداش های پایان سال و حساب و کتابهای آخرسال و بازارهای داغ و خریدهای عیدی هرساله نشان این ادعاست.
🔹با توجه به آیین ها و باورهای موجود در باره نوروز و نوشدن حتی موجب نوسازی در رفتار اجتماعی وخودبازبینی انسانها برای نو شدن خودشان در سال
جدید و به دور از خبائث و پلیدی و کسالت می شود که این نیز در تمام آرزوها و دعاهای ایرانیان در لحظات تحویل سال و گفتمان های این ایام دیده می شود.
🔹در نهایت تعطیلات رسمی و (به مزاح تفریحات اجباری آن ) پس از یک سال کاری موجب خوشایندسازی رفتار انسانی و تقویت قوای جسمی و روحی برای آغاز سال کاری دیگر می شود
باقر رجبی ویسرودی – دکتری جامعه شناسی