صفیر گیلان ؛ محمدرضا محسنی
مدیرکل سیاسی، انتخابات و تقسیمات کشوری استانداری گیلان در یادداشتی نوشت؛

اجلاس استانداران حوزه دریای خزر که با حضور ۹ استاندار از کشورهای روسیه، آذربایجان، قزاقستان و ترکمنستان برگزار می‌شود، ظرفیتی ارزشمند برای تقویت دیپلماسی فرهنگی میان استان‌های شمالی ایران و کشورهای حوزه این دریاست. نزدیکی تاریخی و فرهنگی این مناطق، که بخش‌هایی از آنها در گذشته در حوزه تمدنی ایران قرار داشته‌اند، زمینه‌ای طبیعی برای همکاری‌های نوین ایجاد می‌کند.

آنچه می‌تواند بیش از پیش زمینه نزدیکی استان‌های شمالی ایران و کشورهای حوزه دریای کاسپین را فراهم آورد، پیوندهای عمیق فرهنگی و اشتراکات متنوع در حوزه آداب ؛ سنت ها ؛ رسوم ، موسیقی، زبان و سبک زندگی است؛ پیوندهایی که از ریشه‌های تاریخی مشترک مردمان این نواحی سرچشمه گرفته و تا امروز استمرار یافته است.

اشتراکات زبانی( آذری و تالشی، )
آیینی( جشن نوروز و محرم ) مذهبی( دین اسلام و مذهب تشیع و تسنن ) و تشابه سبک زندگی اجتماعی میان مردم گیلان ـ خصوصاً شهرستان‌های آستارا و تالش ـ با استان‌هایی چون آستاراخان، داغستان، لنکران و سومقاییت، این امکان را فراهم می‌سازد که ارتباطات فرهنگی با شتاب بیشتری توسعه یابد.

استان‌های گیلان، مازندران و گلستان با برخورداری از اماکن تاریخی متعدد، آیین‌های بومی، تنوع صنایع‌دستی و پیشینه فرهنگی غنی، مقصدی ممتاز برای گسترش گردشگری فرهنگی محسوب می‌شوند و می‌توانند در کنار گردشگری طبیعی، جایگاهی تازه در تعاملات منطقه‌ای بیابند. صنایع‌دستی گیلان و مازندران و هنرهای ترکمنی گلستان، قابلیت عرضه در بازارهای مشترک با استان‌های کشورهای حوزه دریای خزر را دارند و می‌توانند به توسعه تجارت فرهنگی و افزایش ارتباطات مردمی کمک کنند.

در سوی دیگر، دانشگاه گیلان، با برخورداری از توان آموزشی و پژوهشی مناسب، می‌تواند با ایجاد بسترهای مناسب خصوصا در
حوزه های کشاورزی و چایکاری؛ شیلات و محیط زیست ؛ صنایع غذایی ؛ مطالعات فرهنگی و زبان شناسی ؛ گردشگری علمی و فرهنگی همکاری‌های علمی با دانشگاه‌های کشورهای حوزه دریای خزر را بوجود آورد و نقش مؤثری در تقویت شناخت متقابل داشته باشد.

گیلان، به‌عنوان پل ارتباطی ایران با حوزه دریای خزر، می‌تواند میزبان دبیرخانه دائمی اجلاس استانداران خزر باشد و برنامه‌ریزی مستمر فعالیت‌های فرهنگی، علمی و گردشگری را بر عهده بگیرد. ایجاد هفته‌های فرهنگی مشترک، برگزاری جشنواره‌های هنری و موسیقی سنتی، راه‌اندازی نمایشگاه‌های صنایع‌دستی و غذاهای محلی، و همچنین ایجاد بازارچه‌های فصلی میان گیلان ، مازندران و گلستان‌ با استان‌های کشورهای حوزه دریای خزر از جمله اقداماتی است که می‌تواند به همگرایی مردمان منطقه کمک کند.
رسانه‌های شمال کشور برای معرفی اماکن تاریخی، فرهنگی و طبیعی، و روایت دقیق از روابط فرهنگی کشورهای حوزه خزر، تکمیل‌کننده این روند خواهد بود.

این اجلاس فرصتی است تا استان‌های شمالی ایران با تکیه بر پیوندهای تاریخی و فرهنگی خود با همسایگان حوزه کاسپین، زمینه‌ساز تقویت روابط مردمی، توسعه گردشگری فرهنگی و ایجاد الگوی نوینی از همکاری‌های منطقه‌ای شوند؛ فرصتی که اگر با برنامه‌ریزی دقیق همراه شود، دریای خزر را از «مرز» به «پل» تبدیل خواهد کرد؛ پلی برای نزدیکی، گفت‌وگو و تعامل پایدار میان ملت‌ها.