در منظر بین المللی و بر اساس تمامی متون و اسناد رسمی ، تامین اجتماعی یک نظام با ساختاری متشکل از بخشهای بیمه ای ، امدادی و حمایتی است که محدود نمودن آن به یک سازمان با ماهیت مطلق بیمه ای در ایران سبب بروز مشکلاتی نشأت گرفته از نگاه وسیع جامعه به مفهوم کلان این واژه گسترده شده است .

در کشور ما انتظار موجود از سازمان تامین اجتماعی که رویکردی بیمه ای داشته و دقیق ترین عنوان برای آن تنها در زمان تاسیس با نام ( بیمه های اجتماعی ) بوده است ریشه در تصویر شکل گرفته در اذهان مردم و مسئولین از مفهوم فراگیر و وسیع واژه تامین اجتماعی دارد بگونه ای که مغفول ماندن ماهیت واقعی آن با تکیه بر محاسبات و ارائه تعهداتی قانونمند را در نزد عامه و متاسفانه در برخی موارد حتی خواص و مسئولین کشور منجر می گردد .

از سوی دیگر در نگاه کارشناسان در نیم قرن اخیر شاهد سه انفجار در دنیا بوده ایم که انفجار جمعیت و انفجار اطلاعات در دهه های گذشته رخ داده و هر دو در برنامه ها و روند فعالیت تامین اجتماعی اثرگذار بوده و در سالهای اخیر انفجار سوم یعنی انفجار انتظارات رقم خورده که سازمانی بزرگ با عائله ای متشکل از نصف جمعیت کشور به شکلی وسیع با آن روبرو گردیده است .

ماهیت اقتصادی اجتماعی سازمان و تاثیرپذیری و تاثیرگذاری آن بر این دو مولفه اساسی توسعه و رشد هر کشور از دیگر عواملی است که پیچیدگی های کار در سازمان را افزایش میدهد و گره خوردن معیشت بخش قابل توجهی از جامعه و انتظار پشتیبانی و آینده جمعیتی بیشتر که در حال حاضر بیمه پردازی مینمایند همگی بر این فشار می افزاید .

یکی از نگاههای موجود در جامعه به سازمان تعبیر و تلقی به ثروتمند بودن آن است که نشأت گرفته از باورهای عامیانه از مفهوم ثروت و به دلیل گردشهای مالی بالا در آن است در حالی که اکثریت جامعه تنها از منظر منابع به این تفسیر پرداخته و از گستره و ارقام هزینه های مصرفی تعهداتی بی خبرند .

از دیدگاه کارشناسی سازمان تامین اجتماعی بزرگترین بدهکار کشور محسوب میگردد البته نه در مبحث ریالی بلکه از حیث تعهدات قانونی نسبت به جمعیت پانزده میلیون نفری بیمه شدگانی که هنوز به مرحله بهره مندی از مهمترین و بزرگترین بخش خدمت رسانی سازمان یعنی دریافت مستمری نرسیده اند .

در مجموع باید اذعان و اعتراف نمود که حذف معاونت فرهنگی اجتماعی در دوره ای کوتاه در سازمان و تاخر شکل گیری و عقب افتادگی فعالیتهای این حوزه نسبت به سایر بخشها سبب چالشی در بین مخاطبین به سبب ضعف اطلاع رسانی ها و تعریف مناسب و واقعی از تامین اجتماعی و نقش و کارکردهای آن شده است که بعضاً تنش های امروزی ریشه در این غفلت و ناآگاهی دارد به گونه ای که ثمره آن کمرنگ شدن آثار دستاوردها و حرکتهای بزرگ در مسیر تحولاتی سازمان و سست شدن دیوارهای اعتماد در پاره ای موارد بوده است .

گامهای نوین مدیران سازمان برای استقرار عدالت ، تحکیم اعتماد و ایجاد تحول بی تردید نویدبخش ترمیم این تفکر و نگاه ناصواب درجامعه و درک عمیق و اندیشه والا با آسیب شناسی دقیق برای عبور از گذرگاه سخت انتظارات و افکار عمومی با مهندسی جدید میباشد که به حول و قوه الهی و درک متقابل و همراهی و همسوئی شرکای اجتماعی محقق خواهد شد .