بسیاری از کشورهای جهان اعم از کشورهای اروپایی، آسیایی همچون ژاپن و ترکیه و حتی آمریکا و استرالیا هم در فصل تابستان به واسطه افزایش میزان مصرف برق با ناترازی رو به رو می‌شوند و به همین دلیل به سمت مدیریت بار مصرف برق به شیوه‌های مختلف از جمله افزایش شدید تعرفه‌ها در ساعات اوج مصرف روی می‌آورند.
در ایران اما، پدیده ناترازی میان تولید و مصرف برق در فصل تابستان وضعیت نسبتاً متفاوت‌تر و البته چالش برانگیز تری دارد.
از سویی به واسطه تعرفه‌های ناچیز برق در بخش‌های مختلف اعم از صنعت، کشاورزی و خانگی شاهد مصرف زیاد برق توسط مشترکان پرمصرف هستیم و از سویی در هشت سال گذشته باید ۴۰ هزار مگاوات ظرفیت جدید نیروگاهی در کشور احداث می‌‌شد اما تنها ۲۰ هزار مگاوات آن محقق شد.
در چنین فضایی مدیریت بار مصرف به شیوه‌های مختلف و به گونه‌ای که پایداری شبکه برق کشور تضمین شود، اهمیت پیدا می‌کند؛ مسئله و دغدغه مهمی که در سال جاری وزارت نیرو تلاش کرد با مجموعه برنامه‌هایی متنوع و البته منعطف به آن ورود کند و از بروز هرگونه خاموشی ناگهانی در بخش‌های صنعت و کشاورزی و نیز از بروز هرگونه خاموشی برنامه‌ریزی شده در بخش خانگی جلوگیری کند.
بر اساس آنچه که مقامات مسئول در این باره بیان می‌کنند، در تابستان سال جاری و به واسطه دلایلی که مورد اشاره قرار گرفت، چیزی حدود ۱۷ هزار مگاوات کسری برق وجود دارد که برای جبران این کسری، بخش‌های مختلف برنامه‌های دقیقی در نظر گرفته شده و در حال اجراست.
به طور مثال در بخش صنایع چهار برنامه منعطف و کلان مدیریت بار مصرف در نظر گرفته شده است و از ۶۳۰ هزار مشترک صنعتی در کشور، ۵۸۰ هزار مشترک بدون هیچ محدودیت و برنامه مدیریت مصرف، از انرژی کامل در اوج بار سال ۱۴۰۱ استفاده می‌کنند.
این در حالی است که سال گذشته برق ۴۹ هزار و ۵۵۸ مشترک صنعتی هر روز هفته از ساعت ۱۱ صبح لغایت ۲۰ قطع می‌شد، اما در سال جاری این محدودیت به ۱۲ ساعت در هفته طی یک روز و تنها از ساعت ۱۱ تا ۲۳ رسیده است، آنهم در شرایطی که امکان فعالیت در شیف شب این واحدها فراهم آمده است.

بنا بر سخنان وزیر نیرو، شرایط برای ۴۴۲ مشترک بزرگ صنعتی نیز به نحوی برنامه‌ریزی شده است که میزان نیاز برق هر صنعت با توجه به جنبه‌های متفاوت از جمله مدیریت بازار محقق شود، به گونه‌ای که در سه ماه محدودیت تنها یک ماه با مدیریت مصرف برق سروکار داشته باشند و طی دو ماه دیگر به طور کامل تأمین انرژی شوند. بر این اساس پیش‌بینی می‌شود از این محل چیزی حدود ۵ هزار مگاوات صرفه‌جویی در مصرف برق صورت بگیرد، علاوه بر این که بر اساس قراردادهای منعقد شده، این واحدها به سمت احداث نیروگاه‌های خودتامین حرکت کرده و بار مصرفشان از دوش شبکه عمومی برق کشور برداشته خواهد شد.
همچنین در بخش کشاورزی مقرر شده است با اطلاع رسانی قبلی و انعقاد تفاهم‌نامه‌های مجزا مدیریت مصرف برق در این حوزه نیز عملیاتی شود. مستند به این تفاهم‌نامه‌ها که مخاطب آن مالکان حدود ۲۰۰ هزار چاه آب برقی در سراسر کشور هستند، از ساعت ۱۱ الی ۱۸ که البته به لحاظ علمی نیز آبیاری در این زمان توجیه ندارد، به مدت پنج ساعت برق چاه‌های کشاورزی قطع خواهد شد و پیش‌بینی می‌شود از این محل نیز چیزی حدود ۱۵۰۰ مگاوات صرفه‌جویی در مصرف برق محقق شود.
در بخش اداری نیز با انتقال ساعت کاری ادارات به ساعت ۷ صبح و نیز تعطیل کردن ادارات در ساعت ۱۳، تلاش شده است تا از این محل چیزی حدود هزار مگاوات صرفه‌جویی در مصرف برق عملیاتی شود.
علاوه بر موارد فوق و از آنجایی که نزدیک به نیمی از مصرف برق کشور به بخش خانگی اختصاص دارد، در هفته‌های گذشته تلاش شده است تا با برنامه‌های متعدد، اطلاع‌رسانی و فرهنگ سازی مانند تولید و انتشار اینفوموشن، بنرهای تبلیغی، پیامک‌های تشویقی و… از عموم مردم برای کاهش مصرف برق دعوت شود و نیز سعی شده است تا با اجرایی کردن بند (ی) تبصره (۸) قانون بودجه سال ۱۴۰۰ کل کشور و اصلاح تعرفه‌ها، مشترکان پر‌مصرف را به ناگزیر به سمت کاهش مصرف سوق داد، مجموعه اقداماتی که انتظار می‌رود چیزی حدود ۴ هزار مگاوات صرفه جویی در مصرف برق را به همراه داشته باشد.
این البته همه برنامه‌های وزارت نیرو برای مدیریت بار مصرف برق تابستان نبوده است و همچنین این وزارتخانه تلاش کرد تا در سال جدید با انعقاد تفاهم‌نامه‌هایی با کشورهای ترکمنستان و ارمنستان اقدام به واردات حدود ۵۰۰ مگاوات برق کند.
همچنین طبق برنامه‌ریزی‌های از پیش انجام شده و حفظ ذخایر آبی در سدهای بزرگ کشور، پیش‌بینی می‌شود که در ایام پیک مصرف برق، چیزی حدود ۵ هزار مگاوات برق نیز از محل نیروگاه‌های برق‌آبی وارد مدار شود تا پایداری جریان برق در کشور در فصل گرم امسال تضمین شود.
هدف از همه تلاش‌هایی که مورد اشاره قرار گرفت این است که در تابستان سال جاری با ناپایداری در شبکه برق سراسری رو به رو نشویم و این فصل گرم را با حداقل خسارت‌ها پشت سر بگذاریم؛ اتفاقی که تاکنون و در سایه همراهی عموم شهروندان در بخش‌های مختلف و تلاش مدیران اجرایی صنعت برق کشور رقم خورده و امید می‌رود که تا پایان فصل گرم استمرار یابد.