شاید نام گلاب و گل محمدی  برای هر خواننده‌ای تداعی قمصر کاشان را  داشته باشد اما اینجا قمصر کاشان نیست اینجا گیلده شهرستان شفت است.

روز جمعه ۹ خرداد ماه با  خودروی همکاران خبری که به‌همت جناب روستا و میرزایی  از همکاران خبرنگار شهرستان شفت تدارک یافته بود، به محوطه سایت گلاب‌گیری جناب محمدی رفتیم  تا گرمای دیگ‌های تقطیر، هوای دم کرده جلگه ای گیلده و عطر گل محمدی را که امسال به علت بیماری کرونا ویروس نمی تواند میزبان مسافران و گردشگران در جشنواره گلاب گیلده باشند را به مشام دوستداران با یک گزارش بچشانیم  و بگوییم که بوته ها هنوز پر گل  و عطر گلاب پیچیده در گیلده گیلان و جناب مرتضی محمدی همچنان در حال تولید گلاب و میزبان هر میهمان با شربتی نوشیدن از گلاب گیلده است.

در مسیر راه و جاده منتهی به گیلده  در میان بوته های سبز به گل نشسته برنج و شالیزارهای سبز و کشاورزان زحمت کش که تا زانو در گل ،کار و تلاش می کنند دیدن ماشینهای به اصطلاح امروزی خارجی و شاستی بلند و خلاصه سرمایه داری  در جاده های بارک پشت سر هم  توجه ما را به خود جلب می کند و وقتی با ایستادن و سوال پرسیدن از مسافران که مسافری می گوید من هرسال در فصل گلاب‌گیری به کاشان می‌رفتم و لی چند سالی است که از گیلده با حضورم در جشنواره گلاب گیلده تمام مصرف گلابم را از اینجا تهیه می کنم.

مسافری دیگر در پاسخ به ما  می گوید: هر سال نیمه اردیبهشت که می‌شد، محلی‌ها گل‌های محمدی را برای فروش به بازار می‌آورند و من هم برای تهیه گل‌های محمدی سفید برای تهیه مربای گل اقدام می‌کردم، ولی نمی‌دانستم در شهرستان شفت و روستای گیلده گلاب‌گیری هم داریم.

«مرتضی محمدی» می گوید ؛درست کاشتن گل محمدی، بالا بردن راندمان افزایش تولیداز ۸ هکتار  در سطح دهستان که امروز  به ۱۲ هکتار در حال طرح  و برنامه ریزی است نگاه ماست و اینکه با آموزش و فرهنگ سازی  هر خانه در روستای گیلده و روستاههای همجوار یک باغ گل و  یا بیشتر  که مد نظر ماست را داشته باشد.

مدیر سایت گلاب‌گیری با بیان اینکه سالانه بیش از  ۲ تن گلاب تهیه می‌کند، می‌افزاید: مشتریان من افراد خاصی هستند و بخشی از گلاب تولید شده در سال نیز در جشنواره سالانه گلاب‌گیری به‌فروش می‌رسید که متاسفانه بخاطر شیوع کرونا و سلامت مردم امسال جشنواره نداشتیم.

وی می گوید تاکنون نتوانسته‌ام سطح تولید را بقدری بالا ببرم تا بتوانم در مراکز فروش استان و کشور  توزیع داشته باشم. ولی توزیع گلاب و عطریات این کارگاه و کارگاههای دیگر روستا در حال شناساندن به کل استان توسط رسانه ها وجهاد کشاورزی و دوست داران گلاب است.

محمدی همچنین توضیح می‌دهد: در تاریخ گیلده آمده که نام روستا در اصل «گُلده» بوده و کم کم تبدیل به گِلده شده است. آن هم به‌دلیل رونق صنایع کوزه‌گری در منطقه. زیرا خاک رس زردرنگ این منطقه برای سفالگری بسیار مناسب است و تهیه ظروفی مثل گمج، نرخه و ماست‌گوله از قدیم الایام در این روستا رواج داشت و بنظر می‌رسد تغییر نام گلده به همین دلیل باشد.

مدیر سایت گلاب‌گیری تصریح می‌کند: تخمین ما این است که کشت گل محمدی در این روستا بیش از ۱۵۰ سال قدمت دارد. در پیک گلدهی یعنی از نیمه دوم اردیبهشت تا نیمه اول خرداد، زمین‌های زیر کشت بوته‌های گل در گیلده، روزانه بین ۳۰۰ تا ۴۰۰ کیلو تولید گل محمدی دارد.

محمدی با بیان اینکه مردم گیلده از قدیم به‌صورت سنتی گلاب تهیه می‌کردند می‌افزاید: با گذراندن دوره‌های آموزشی و خرید یک دیگ دستگاه تقطیر، از سال ۱۳۹۰ توانستم گلاب صنعتی تولید کنم.

با پشتکار توانستم دیگ‌های تقطیر را  افزایش دهم. البته انتظار داشتم مردم برای توسعه بیشتر استقبال می‌کردند، اما چون صنایع تکمیلی در کنار آن رشد نکرده بود، مردم جرأت نمی‌کردند در این بخش سرمایه‌گذاری کنند.

خوشبختانه برگزاری  جشنواره گلاب‌گیری در گیلده، باعث شده تا مردم به این ظرفیت جدید بمنظور  اشتغالزایی توجه کنند و اکنون دو سایت جدید هم در راه اندازی شده است و زمین‌های بیشتری زیر کشت بوته ‌های گل محمدی رفته است.

البته در کنار بطری های گلاب بطری های دیگر نیز خودنمایی می کند و عطر نعنای تازه  به مشام می‌رسد. محمدی توضیح می‌دهد: وقتی فصل گلدهی گل‌های محمدی که به پایان می‌رسد، دیگ‌های تقطیر دوباره برای تهیه عرقیات سنتی دیگر به کار می‌افتد؛ تهیه عرق نعناع محلی، عرق خالی واش، عرق گزنه، عرق سیر، عرق گیاه بینه و عرق پوست گردو و… که هرکدام خواص درمانی زیادی دارد.

محمدی ورود مهاجران و  سرمایه گذاران به روستا را از نگاه توسعه ای می نگرد و می گوید درهر حال آمدن افکار جدید  با شوق و اشتیاق جدید در روستا خوب است نه فقط ویلا سازی و از بین بردن زمین کشاورزی و نیاز است زمین در اختیار افراد جدید قرار دهیم و سودش را روستایی ببیند  زیرا امروز افکار کهنه پاسخ نمی دهد در کنار ویلا ایجاد اشتغال و رونق روستاها خیلی عالی است.

محمدی با بیان اینکه در بخش تولید گاهی بارندگی  مکرر مشکل ساز می شود و گلها آسیب می بینند که نیاز است در نهاد جهاد کشاورزی هیچ اعتباری تخصیص دهد زیرا چنین فعالیتی نقدینگی نیاز دارد.

وی به مشکلات خرید گل که برایمان مهم است اشاره و می گوید مشکلات بیمه که درگل کاری برای کشاورز و باغدار بیمه تعریف نشده و دیگر اینکه گل و گلاب گیلده ثبت نشد که البتهجهاد ورود کرده  است ولی برنامه تدبیری و برنامه ریزی کلان نداریم.

عمر کوتاه گل که نیازمند ذخیره در سردخانه در سرمای منظم تا ۴۸ ساعت می ماند ایجاد سردخانه به تبدیل کننده بسیار مهم است زیرا گل زمانی به اوج می رسد و ما شاهد گلدهی هستیم چنین فضای سردخانه ای  نداریم.

محمدی با بیان اینکه  در بخش تولید انبوه در عرضه و تقاضا نیازمند مدیریت هستیم گفت:با ورودمرکز تحقیقات و تحقیقات از بوته نهال ژنتیک و آموزش در روستاها و درگیر  کردن کل روستاهها  و تعیین نرخ قیمت گل که این اتفاقات می تواند شهرستان را به سمت گل و گلاب ببرد.

/زلیخا صفری راسته کناری