اختصاصی/صفیر گیلان؛پرورش کرم‌ ابریشم که به‌ عنوان فعالیت نوغانداری نام گرفته، با پیشینه ۴۵۰۰ ساله در جهان، از دیر باز در کشور ما رواج داشته است.

 به‌ طوری‌که این مرز و بوم همواره از تأثیر این صنعت بر تعاملات اجتماعی، فرهنگی، اقتصادی و … بهره جسته است؛ نوغانداری در ایران تاریخ پر فراز و نشیبی را پیموده است .

نوغان، باغ‌های توت، کرم ابریشم، پیله و بعد ناگهان چرخ نخ‌ریسی سنتی، فرایندی است که از سال ها پیش مردمان منطقه گیلان را از ابتدای اردیبهشت تا اواخر تابستان درگیر خود می کرد،  و در این زمان با ورود به  روستاههای گیلان می توان شاهد رنج و تلاش کشاورزان نوغاندار بود  اگرچه نخ ریسی سنتی مدت ها است که به خاطره ها پیوسته،  و شاید با واردات بی رویه نخ های ابریشم از کشورهای دیگر و اشباع شدن بازار ابریشم، بدون شک در آینده تنها تصویری محو از مناظر زیبای توتستان ها ی گیلان و پیله های بلورین کرم ابریشم را در یادها به یادگار بگذارد.

نوغان داری یکی از صنعت های رایج در شمال کشور و شهرستان کمتر توسعه یافته شفت است و به گفته اهالی آن تنها دلخوشی صدها خانوار شفتی برای کسب درآمد و عاملی برای رفع محرومیت از این منطقه کم برخوردار است که با کسب رتبه در کیفیت و میزان بهره وری پیله ابریشم، توانمندی خود را در این صنعت آبا و اجدادی به اثبات رسانده است.

در گذشته پیله های ابریشم با دستان توانمند زنان این منطقه رشته و به بازار برای بافت فرش های منحصر به فرد با رنگهایی زیبا استفاده می شد ولی هم اکنون فرایند تولید ابریشم با خام فروشی پایان می گیرد.

با همراهی مسئولان استانی و کشوری راهی روستای سر سبز و زیبای لپوندان شهرستان شفت شدیم تا در آیین برداشت پیله ابریشم یا «کج چینی» شرکت کنیم .

مسیر راه در اواخر فصل بهار با زیباییی های فریبنده اش تقریبا ما را به یک کوهپیمایی دعودت کرد در تمام مسیر چیزی که توجه مرا به خود جلب کرد استقبال مردم منطقه از مسئولان بود که کمی کم رنگ جلوه می داد .

با رسیدن به محل مورد نظر و سخنرانی مسئولان و برداشت پیله چینی مسئولان به شکل نمادین  طبق روال گذشته کمی با صاحب خانه گتفگو نمودم و خواستم از نردبانهای تکیه داده شده به انبارها که پیله های ابریشم سفید رنگ در میان شاخ و برگ را در خود پنهان داشت بیشتر از نزدیک ببینم که با بالا رفتن از یک نردبان شاهد نشستن پیر مردی بودم که در سکوت سکوت نشسته و هرگز نه مسئولی ایشان را دید و نه خود در این هیاهو خواسته بود مسئولی را ببیند و این برایم سوال برانگیز بود.

وخواستم بیشتر با این عزیز بزرگوار که در سکوت نشسته بود و از آنجا که سکوت آنچه را که در سرّ انسان است نمایان می کند و بیرون می آورد و تجلّی اش می دهد که در هنگام وابستگی به تعلّقات حاصل نمی شود مرا تکانی داد و دریافتم  که این سکوت رهایی از هر چه تعلقات است.

قیمت فروش پیله با سختی های تولید همخوانی ندارد

الله وران کوهنورد پیر مرد کار کشته عرصه نوغانداری در روستای لپوندان شفت درتلنبار انباشته شده از برگ و پیله های به هم تنیده شده سفید رنگ با داسی که در کنارش گذاشته بود نشسته و این ها نشان از سالها تلاش و زحمت و جمع آوری برگ توت برای کرم ابریشم را از ارتفاعات کوه نشان می داد و وی سالها تجربه را با خود یدک می کشید و از نوغانداران فعال در منطقه شفت بود .

با اسرار و با تمام صبر و تحمل پاسخ داد :که نوغانداری شغلی فصلی و سخت است، و این شغل سختی‌ها و مرارت های فراوانی دارد و متاسفانه امسال قیمت پیله بسیار پایین آمده است که در چنین شرایطی درآمد فعالان این بخش به جیب دلالان می رود.

کوهنورد افزود؛ در واقع امسال هزینه های نگهداری و پرورش کرم ابریشم خیلی بالا رفته است، حال آنکه متاسفانه پیله را حتی با قیمت پارسال هم نمی توان فروخت در حالی که ما مشکلات تهیه برگ توت و از همه بدتر کرم هایی که به پروانه تبدیل می شوند را نیز داریم .

وی تصریح می کند: پارسال تا حدودی وضعیت قیمت ها خوب بود و برخی نوغانداران پیله تر را هر کیلوگرم تا ۸۵۰ هزار ریال می فروختند ولی امسال شاید نتوانند پیله تولیدی خود را با قیمت ۷۵۰ هزار ریال هم بفروشند و این یعنی سکوت در قبال این همه بی توجهی…

کوهنورد اضافه می‌کند: بعید نیست با این وضعیت قیمت و بازار پیله ها، بزودی شاهد کمرنگ شدن این حرفه و عدم رغبت جوانان به این شغل آبا و اجدادی خود باشیم.

جوانی دیگر از نوغاندار این منطقه با بیان اینکه نوغانداران با توجه به وضعیت مالی ضعیف خود نیازمند پول نقد هستند و بر این اساس پیله تولیدی خود را خام می فروشند، می گوید: وضعیت فروش پیله ها به گونه ای است که بر خلاف پارسال برخی از آنها هر کیلوگرم پیله تر را حتی با بهای ۶۰۰ هزار ریال هم به دلال ها فروخته اند.

این جوان می گوید  ۱۲ ساله کار نوانداری می کنم و از کمیتهامداد درخواست برای ساخت تلنبار داشتم و اگر موافقت کنند هزینه داربست برای من کم می شود و این رقب را ازایش می دهد و همچنین  اگه نهال بدهند و کمک کنند نوغانداری شغل و کاری است با یک ماه تلاش و سختی فراوان ولی زود بازده است.

جوان نوغاندار شفتی می گوید: خواهشا” صدای ما را به گوش مسئولان برسانیدتا قیمت ها را به کیلویی ۱۰۰ هزار تومان اقزایش دهند زیرا هر جعبه تخم نوغان  اگه هیچ آسیبی نبیند و آب و هوا خوب و برگ توت هم سالم و به فراوانی در دسترس کشاورز باشد هر جعبه۳۰  جواب می دهد .

وی همچنین واستار شد تا جهاد کشاورزی شهرستان شفت با وام های کم بهره و توزیع  نهال را برای کشاورز داشته باشد تا علاقمندان به این کار حداقل خرید برگ را انجام ندهیم و رقبت هم ازایش پیدا کند.

مادران در حال کار کج چینی منطقه لپوندان شهرستان شفت نیز اضافه می کنند: نوغانداری و تولید پیله ابریشم به تازگی با توسعه توتستان ها  و ورود دوباره جهاد کشاورزی و کمیته امداد جان گرفته بود ولی اگر وضعیت قیمت ها این گونه باشد، مطمئن هستیم تا ۳ سال آینده چیزی به عنوان پرورش پیله ابریشم در این منطقه کوهستانی وجود نخواهد داشت زیرا جوانان ما رقبتی برای این کار نشان نمی دهند.

توزیع ۲۰ هزار اصله نهال توت در شفت

رئیس جهاد کشاورزی شفت در گفتگو با خبرنگار صفیر گیلان با بیان اینکه این شهرستان رتبه دوم تولید کرم ابریشم در استان گیلان را دارد، اظهار کرد: در این شهرستان ۴۷۰ هکتار توتستان وجود دارد که هزار و ۷۰۰ نوغاندار مشغول به پرورش کرم ابریشم هستند.

محمدرضا یوسف نژاد با اشاره به اینکه در راستای حمایت از نوغانداران ٢٠ هزار اصله نهال توت بین نوغانداران توزیع شده است، افزود: پیش بینی می‌شود امسال ۱۴۵ تن پیله تر در شهرستان شفت تولید شود که در مقایسه با سال گذشته با رشد ۲۰ تنی همراه خواهد بود.

 افزایش ۵۶ درصدی قیمت خرید تضمینی پیله تر ابریشم!!

امروز کاهش قیمت تضمینی خرید از کشاورزان نوغاندار در حالی رقم می خورد که در ۲۱ فروردین سال جاری(۱۳۹۹)رئیس مرکز توسعه نوغانداری کشور، از افزایش ۵۶ درصدی قیمت خرید تضمینی پیله تر ابریشم توسط شورای اقتصاد خبر داد بود.