اختصاصی/صفیرگیلان؛شهرک تاریخی کسما،تبلور وبازتاب خیزش سیاسی-اجتماعی مردم طبقه متوسط و زارعین بینوا در ادوار مشروطه وجنگل است.جایی که توانست نخستین نشریه سیاسی واجتماعی مشهور نهضت جنگل رابامدیریت میرزاحسین کسمایی،غلامحسین نویدی کسمایی وبا توان مالی حاج احمد کسمایی منتشر سازد.

حالا که مدت هاست یک چهره علمی،صاحب نام وعنوان با انبوهی از تحقیقات واکتشافات میدانی به نام جناب دکتر ولی جهانی،مدیر اداره کل میراث فرهنگی،صنایع دستی وگردشگری استان شده است،کسمای تاریخی ومردم نجیب کسما،چه سودی برده اند وجناب مدیرکل،به این سامان چه خدمتی کرده است؟مگر بافت های فرسوده تاریخی کسما،نمی تواند بامرمت واندکی توجه،مورد بازدید گردشگران داخلی وخارجی گردد؟مگر بارونق وتوجه محصولات بومی منطقه،نمی توان به احیای هویت اقتصادی منطقه که در ادوار پیشین،موجب عدم وابستگی خیزشگران به بیگانگان شده بود،شد؟

اگر کسما،چون شهرستان املش وشهر لاهیجان،زادگاه واقامتگاه جناب دکتر جهانی اهل اندیشه وقلم،می بود،باز همین سرنوشت را داشت؟حمام کسما،دفتر چاپ نشریه جنگل،محل ستاد میرزاکوچک(ملک وراث مرحوم شرکت)،اداره نوغان کسماو….،چشم به مرمت وتعمیر،گشوده داشته ودارند!
اگر دکتر جهانی اهل فضل ودرد آشنا،نخواهد گامی برای کسمای به ناحق مظلوم بردارد،باید منتظر گام برداشتن کدام فرد ویا نهاد دولتی بود؟این قلم،این مطلب را جهت ثبت در پاره اوراق تاریخ،نگاشته ام.تا آیندگان بدانند که کسی بوده است که برای یک منطقه تاریخ ساز فراموش شده،تضرع والتماس کرده باشد.خدایا،به تو پناه می بریم وازپیشگاه وآستان ربوبی تو،امید وانتظار داریم.

دکتر فریدون شایسته
پژوهشگر حوزه نهضت جنگل