اختصاصی/صفیر گیلان؛ زلیخا صفری : قلب انسان یک ابزار فوق‌العاده دقیق و منظم است که به کل بدن خدمت می‌کند. این عضو عضلانی که به اندازه یک مشت بسته است، در ناحیه سینه و کمی به سمت چپ قرار دارد.

قلب روزانه حدود ۱۰۰٫۰۰۰ بار می‌تپد و نزدیک به ۸ پیمانه خون را به صورت ۲۴ساعته به تمامی نقاط بدن پمپاژ می‌کند. این فرآیند باعث می‌شود تا خون غنی از اکسیژن و مواد مغذی به بافت‌ها و اندام‌ها منتقل شود و در عین حال مواد زائد را نیز حمل کند.

قلب، خون فاقد اکسیژن را به ریه‌ها ارسال می‌کند. در این مرحله، خون با اکسیژن غنی می‌شود و دی اکسید کربن و دیگر مواد زائد متابولیک از آن جدا می‌شود. قلب، خون و رگ‌های خونی که شامل شریان‌ها، وریدها و مویرگ‌ها هستند، با هم سامانه گردش خون را تشکیل می‌دهند، قلب انسان از چهار حفره تشکیل شده است: دهلیزها که دو حفره بالایی هستند و خون را دریافت می‌کنند و بطن‌ها که دو حفره پایینی هستند و وظیفه تخلیه خون را دارند.

قلب برای بقای زندگی ضروری است. اگر ضربان آن متوقف شود، خون به مغز و سایر اندام‌ها نمی‌رسد و این می‌تواند در عرض چند دقیقه منجر به مرگ فرد شود، قلب یک عضو حیاتی و قدرتمند است که همواره در حال پمپاژ اکسیژن و مواد مغذی به تمامی بخش‌های بدن می‌باشد، اگر فردی با یک بیماری مادرزادی قلب به دنیا بیاید یا به دلیل بیماری یا عوامل دیگر قلبش آسیب ببیند، ممکن است عملکرد قلبش کاهش یابد، که این موضوع می‌تواند به عوارض خطرناکی مانند نارسایی قلبی منجر شود.

تور رسانه‌ای بازدید از پروژه‌های زیرساختی حوزه سلامت در استان گیلان با نام «اردوی راویان پیشرفت» با همکاری سازمان بسیج رسانه استان و دانشگاه علوم پزشکی گیلان برگزار شد.

در ابتدای «اردوی راویان پیشرفت» بسیج رسانه گیلان، شرکت‌کنندگان به مرکز آموزشی، درمانی دکتر حشمت رفتند. مرکز آموزشی، درمانی و تحقیقاتی قلب دکتر حشمت مکانی است که قلب‌های مردم گیلان در این مرکز دولتی باید مراحلی را طی کنند تا دوباره به فعالیت بیفتند. با وجود تلاش‌های فراوان دانشگاه علوم پزشکی گیلان برای تجهیز و نوسازی، این مرکز همچنان نیازمند کمک و تجهیز ساختاری در کنار کادر درمان متخصص است.

بیمارستانی با تاریخچه طولانی که با وجود قدیمی بودن ساختمانش، با حجم زیادی از بیماران روبرو است. وهاب زاده، مسئول بخش سی تی آنژیوگرافی و زهرا سیار، کارشناس مسئول این بخش، به خبرنگاران اطلاعاتی درباره امکانات و تجهیزات این مرکز آموزشی و درمانی قلب ارائه دادند.

کارشناسان بیمارستان دکتر حشمت رشت اعلام کردند که با دو دستگاه آنژیوگرافی که به طور همزمان فعال هستند، از ساعت ۷:۳۰ صبح تا ۸ شب به تعداد زیادی از بیماران خدمات ارائه می‌دهند و البته در تمام ساعات شبانه‌روز و حتی در روزهای جمعه نیز در این بخش حضور دارند.

 *عمل تاوی: انقلابی در درمان بیماری‌های دریچه قلب 

وهاب زاده با اشاره به اینکه در روز جمعه این بخش به صورت انکال فعالیت می‌کند، اظهار کرد: دستگاه جدیدی که از سوی بهداشت جهانی به این بیمارستان ارسال شده، بسیار به‌روز، کم‌خطر و نوین است و در تشخیص عمل تاوی نقش موثری دارد.

وی با بیان اینکه در دو هفته اخیر ما ۹ عمل تاوی انجام داده‌ایم، تصریح کرد: عمل تاوی در روش TAVI دوره بستری بسیار کوتاهی دارد. بیمار نیازی به بیهوشی ندارد و تمامی مراحل به صورت آنژیوگرافی انجام می‌شود. این عمل کم‌تهاجمی است و عمل دریچه در اتاق آنژیوگرافی صورت می‌گیرد، البته این اتاق‌ها از نوع هیبریدی و جدید هستند.

مسئول بخش سی تی آنژیوگرافی، گیلان را از استان‌های پیشرو در این نوع جراحی و آنژیوگرافی دانست و بیان کرد: برای افراد مسن که قادر به تحمل جراحی نیستند، این عمل بسیار کم‌خطر است و به صورت روزانه انجام می‌شود.

وهاب زاده، ارزش ریالی دستگاه سی‌تی آنژیوگرافی بیمارستان دکتر حشمت را در سال ۱۴۰۲ بالغ بر ۴۰ میلیارد تومان اعلام کرد و افزود: در بیمارستانی که با سابقه طولانی و ۱۱ تخت جراحی فعالیت می‌کند، نیاز به توجه بیشتر در زمینه زیرساخت‌ها و تجهیزات داریم.

وی گفت: سی‌تی آنژیوگرافی برای بیمارانی که سابقه بیماری قلبی ندارند ولی دیابت دارند، در بررسی عروق و تصویربرداری بسیار کارآمد است و میزان گرفتگی عروق را نشان می‌دهد و تاکید کرد که با ورود دستگاه‌های جدید و دو دستگاهی شدن بیمارستان، آمار آنژیوگرافی بیماران ما افزایش یافته و کار مراجعین با سرعت بیشتری انجام می‌شود.

مسئول بخش سی تی آنژیوگرافی بیان کرد که در فرایند آنژیوگرافی نباید فقط به دستگاه توجه کرد، بلکه باید نیروی انسانی را هم در نظر گرفت که با کمبود مواجه هستیم، زیرا کار با اشعه انجام می‌شود و بر اساس نظر سازمان کار و انرژی اتمی، یک فرد نمی‌تواند به‌صورت مداوم در بیمارستان حضور داشته باشد. حتی با استفاده از لباس، عینک و کلاه سربی، هوا همچنان یونیزه و پر از اشعه است که استنشاق می‌شود.

وهاب‌زاده بر نیاز به نیروی انسانی بیشتر در این بخش تاکید کرد و گفت: آنژیوگرافی نیازمند تجهیزات است؛ حتی اگر بهترین نیروی متخصص را داشته باشید، با توجه به محدودیت بودجه‌ها امروز، این تجهیزات حیاتی هستند.

زهرا سیار، کارشناس مسئول بخش آنژیوگرافی بیمارستان دکتر حشمت، اظهار کرد که پرسنل ما نهایت تلاش خود را می‌کنند، زیرا هر فردی که در واحد آنژیوگرافی فعالیت می‌کند، باید مقدار مشخصی اشعه دریافت کند و نمی‌تواند از آن بیشتر باشد. با وجود همه مشکلات و دستگاه‌ها، فرایند دیگری نیز وجود دارد؛ اینکه بیمار یا نیاز به پلاستی دارد یا جراحی قلب باز. در جراحی پلاستی، بیمارستان به دلیل قدیمی بودن ظرفیت کافی ندارد و بیمار باید تخت داشته باشد.

به گفته وی، اگر روزانه ۷ عمل انجام شود، بیمار باید در آی‌سی‌یو بماند و تخت به‌سرعت خالی نمی‌شود تا بیماران جدید عمل شوند، که این امر منجر به قفل شدن بیمارستان می‌شود؛ یعنی تخت و ساختمان کافی نداریم و ساختمان بسیار قدیمی است. همچنین با کمبود نیروی متخصص مواجه هستیم.

کارشناس مسئول بخش آنژیوگرافی بیمارستان دکتر حشمت افزود که در گیلان، سی‌تی آنژیوگرافی فقط در این بیمارستان و یک بیمارستان خصوصی دیگر انجام می‌شود. با این حال، آنژیوگرافی در تمام بیمارستان‌های خصوصی رشت انجام می‌شود. اما به دلیل اینکه این مرکز دولتی است و هزینه کمتری دارد، تعداد بیماران بیشتری دارد.

سیار اظهار کرد: در این مرکز، مردم فقط ۱۰ درصد از هزینه‌ها را با استفاده از بیمه پرداخت می‌کنند، که این امر سبب شده تا بیمارانی که توان مالی مراجعه به بیمارستان‌های خصوصی را ندارند، به اینجا مراجعه کنند.

او همچنین افزود: میزان دریافت اشعه به دستور سازمان انرژی اتمی اندازه‌گیری می‌شود و در صورتی که پزشکی دوز بیشتری از حد مجاز دریافت کند، مجبور به مرخصی یا تغییر بخش خواهد شد و این موضوع در بررسی‌های دوره‌ای مورد ارزیابی قرار می‌گیرد.

 *نگاهی به فناوری نوین سی‌تی آنژیوگرافی: از تشخیص تا درمان بیماری‌های قلبی 

به گفته زهرا سیار، کارشناس مسئول بخش رادیولوژیست بیمارستان دکتر حشمت رشت، در این مرکز، خدمات سی تی اسکن انجام می‌شود که پیش‌تر وجود نداشته و بیماران به مراکز دیگر ارجاع داده می‌شدند. این خدمات شامل اسکن‌های مغز، اندام‌ها و شکم و همچنین سی تی آنژیوگرافی می‌باشد که برای قلب و آئورت اهمیت ویژه‌ای دارد. این روش اندکی کمتر تهاجمی است و به انتخاب پزشک معالج بستگی دارد که کدام روش را انتخاب کند.

وی همچنین افزود: با راه‌اندازی بخش سی تی آنژیوگرافی، فشار کاری بخش آنژیوگرافی به میزان قابل توجهی کاهش یافته است. با این حال، به دلیل اینکه این مرکز دولتی است، مراجعه‌کنندگان بیشتری دارد و ما حدود ۱۰ ماه است که فعالیت می‌کنیم. امید است که بتوانیم خدمات آنژیوگرافی را در تنها مرکز دولتی به بهترین نحو ارائه دهیم تا بیماران مجبور نباشند به مراکز دیگر استان‌ها مراجعه کنند.

سیار یکی از نقاط قوت بیمارستان قلب دکتر حشمت گیلان را حضور دکتر پژمان کیانی عنوان کرد که از اساتید برجسته در گیلان و اولین فرد در سطح کشور هستند که دارای دکترای تصویربرداری می‌باشند. علاوه بر این، ما از حضور رادیولوژیست‌های مجرب نیز بهره‌مندیم که باعث می‌شود بیماران با آرامش خاطر خدمات خود را در اینجا دریافت کنند.

دکتر کیانی درباره حضور نیروهای طرحی در این مرکز درمانی و دیگر مراکز درمانی گیلان اظهار کرد: نیروی طرحی در بخش سی‌تی آنژیوگرافی که کار تخصصی انجام می‌دهد، وقتی پس از یک تا دو سال آموزش به مرحله‌ای می‌رسد که بتواند کار را به‌صورت تخصصی انجام دهد، متأسفانه به دلیل ضعف‌های سیستمی مجبور به خداحافظی با آن‌ها می‌شویم. این یک چالش بزرگ است، به‌ویژه در پروژه‌ای که دقت تشخیص بالای ۶۰ درصد دارد و می‌تواند با کمترین هزینه و ریسک، بیماری را تشخیص دهد.

 *نگاهی به آمار بیمارستان‌ها و مراکز درمانی در گیلان

به گزارش صفیر گیلان، برای افتتاح اولین سی‌تی آنژیو ۱۲۸ اسلایس در بیمارستان قلب دکتر حشمت رشت که در فضای ۲۰۰ مترمربعی قرار دارد، مبلغ ۴۵۰ میلیارد ریال هزینه شده و برای راه‌اندازی بخش آنژیوگرافی نیز ۴۱۵ میلیارد ریال سرمایه‌گذاری شده است.

بیمارستان فوق تخصصی قلب دکتر حشمت رشت، تنها مرکز تخصصی قلب در گیلان است که بیماران را از استان‌های همجوار مانند غرب مازندران و اردبیل پذیرش می‌کند، سی‌تی آنژیوگرافی یک روش غیرتهاجمی برای تشخیص انواع بیماری‌های قلبی و عروقی است، بیمارستان قلب دکتر حشمت رشت دارای ۱۵۴ تخت فعال است و امکاناتی نظیر آنژیوگرافی، سی‌تی آنژیو، بخش‌های جراحی و عمومی قلب، سه اتاق جراحی قلب و کلینیک‌های تخصصی و فوق تخصصی را داراست.

استان گیلان دارای ۲۵ بیمارستان دانشگاهی (دولتی) و ۱۱ بیمارستان غیردولتی است. تعداد تخت‌های فعال در این استان (با احتساب ۳۱۷ تخت اورژانس بستری) چهار هزار و ۲۰۷ تخت با ضریب اشغال ۶۷٫۶۷ است. بر اساس آخرین آمار، دانشگاه علوم پزشکی استان گیلان دارای ۲۷ مرکز تحقیقاتی و پنج شرکت دانش‌بنیان است.

در گیلان، ۱۷ شبکه بهداشت، ۲۱ مرکز جامع سلامت شهری، ۹۷ مرکز جامع روستایی، ۷۹ مرکز جامع سلامت شهری و روستایی، ۱۸ مرکز شبانه‌روزی، چهار پایگاه مراقبت مرزی، ۱۴۱ پایگاه سلامت شهری و پنج پایگاه سلامت روستایی فعالیت می‌کنند، در استان گیلان، تعداد ۸۷ مرکز اورژانس، ۱۷۶ دستگاه آمبولانس، هشت واحد اورژانس موتوری، یک واحد اورژانس هوایی و یک دستگاه اتوبوس اورژانس به صورت فعال در حال ارائه خدمات هستند.