صفیر گیلان؛حضور بانوان توانمند محجبه در رونق صنایع دستی گیلان و ارز اوری آنها با داشتن حجاب قابل تقدیر است
در گذشته مادران و مادر بزرگهایمان تقریبا” ، همه غذاهایش را در “گَمَج” ( قابلمه سفالی) بار می گذاشتند و انصافا هم خوشمزه تر از غذاهایی بود که در قابلمه های فلزی پخته می شد.
جیرده شفت در اتفاقی که کم نصیب دگران می شود، گواهینامه روستای ملی سفال را دریافت کرد و در سوز کرونا و بدخبرهای سخت زندگانی شوری در حوزه هنرهای سنتی و صنایع دستی خلق کرد،روستایی که می تواند مقصدی تازه برای گردشگری گردشگران باشد.
به طور قطع جیرده ؛ روستای ملی سفال – در نقشه سفرهای پساکرونا هم نقطه ای پررنگ گرفت و امروز اگر گذرتان به روستای جیرده شفت بیافتد خواهید دید که مسیر راه و ورودی منازل با این ظروف زیباتر جلوه می کند و دلربایی خواص دارد و پای مسافر را به راحتی از ماشین بیرون می کشد تا دستی به روی این ظروف سفالی بکشد این روزها جیرده شفت میزبان میهمانان است و می رود تا هر خانه یک کارگاه و یک فروشگاه شود..
جیرده روستایی از توابع بخش مرکزی شهرستان شفت است و پس از پل روگذر و عبور از بقعه آقاسید شریف، روستای توریستی سقالکسار در بین مراتعی وسیع هویدا می شود.
سفالگری، هنری زیبا و ظریف است که در ایران و استان گیلان عمری به قدمت تاریخ دارد. به گفته محققان، زنان ایرانی سفالگری را ابداع کردهاند. آنها گل را دور سبدهای خود میگرفتند و بعد در آتش میپختند، به این طریق ظرفهای سفالی میساختند. این صنعت در گیلان قدیم موردتوجه قرار گرفت و شروع به ساخت ظرفها و مجسمههای سفالی کردند.
گفته میشود آثار سفالی پیشازتاریخ گیلان، ازجمله شاهکارهای هنری به شمار میرود. نمونه بارز سفالگری در گیلان، شیروانیهای سفالی است.
همچنین ظرفهای سفالی نظیر کمج و خون، کوزههای سفالی، آتشدان، کوزه ماست، گیلی تابه و… از محصولات سفالی استان گیلان محسوب می گردند
اگر شما هم به جیرده شفت سفر کنید این عطر و بوی گل و سفال شما را به راحتی به منزل یکی از این بانوان با ذوق و زحمت کش که رنج برنج را نیز با دستان خود تجربه می کنن سوق می دهد.
با خوش آمد گویی بانو روشنفکر که خنده روی لبانش را دوست دارم وارد حیاط خانه شدم و ایشان شروع کرد به حرف زدن چون خیلی خوب خبرنگار را از مشتری می شناسد.
وی در ابتدا در معرفی خود گفت: ۶۱ ساله هستم، در جیرده شهرستان شفت زندگی می کنم. ۳ پسر و ۱ دختر دارم و ۳ نوه. همسرم همسایه مان بود که با هم آشنا شدیم.
وی با اشاره به لباس محلی که به تن داشت، افزود: در گذشته عروسی ها ۷ شبانه روز بود. دختر و پسرهایم هیچوقت با هم دعوا نمیکردند. میخواستم سر مزرعه یا برای سفالگری بروم بچه ها ردیف پشت سر من حرکت میکردند و هیچوقت با هم دعوا نمیکردند.
این بانوی هنرمند با بیان اینکه هنوز برنج هم میکارم و اگر برنج غیرایرانی بخورم مریض می شوم، درباره نقطه آغاز فعالیت هنری خود توضیح داد: وقتی پدر و مادرم مرا در مدرسه ثبت نام کردند به مادرم میگفتم تو را به خدا به آقاجان بگو مرا روانه مدرسه نکند بگذار من هم با شما سفالگری کنم.
مادرم میگفت اول درست را بخوان. از مدرسه که برمیگشتم با حسرت نگاه میکردم که مادرم چطور با لذت سفالگری میکند.
روشنفکر اضافه کرد: با دست کار میکردیم و هنوز هم با دست میتوانم کار کنم. کارهایم هم به درد دکوراسیون خانه میخورد هم به عنوان قابلمه و وسایل آشپزی.
وی با اشاره به استحکام مجسمههایی که درست میکند، گفت: همه جای ایران سفالگری دارند اما خاک جیر ده شفت فرق میکند و خداوند این نعمت را به ما به رایگان ارزانی داشته است.
وی همچنان که با ما گفتگو می کند بچه ها را صدا می زند که مواظب غذای روی اجاق باشند و از طرفی به همسرش می گوید که تعدادی از دست ساخته هایش را برای خشک شدن کنار حیاط بچیند و از طرف انواع گل حیاط خانه و باغی که محصولاتش را کاشته معرفی می کند و این تمرکز همزمان ایشان به جرات باید بگویم ستودنی است.
ارز اوری زن روستایی از سراسر دنیا با سفالگری
این بانوی سفالگر درباره نحوه فروش آثارش توضیح داد: ما سه فروشنده اینترنتی داریم. به مرور وقتی کارمان را بردند و کاربرد آن را دیدند مشتری مان شدند. از آلمان، انگلیس، آمریکا و فرانسه مشتری دارم ماهیتابه مان را بردند و یکی را خریدند و به مرور یکی شد هزار تا.
روشنفکر یادآور شد: کار گل زحمت دارد اما وضعمان خوب است از یک گمج ۴۰ هزار تومانی ۲۵ هزار تومان سود میکنم و البته به خارجیها گرانتر میفروشیم.
وی در پایان گفت: از ۸ سالگی سفالگری میکنم و بیش از ۲۰ سال است این رشته را به عنوان کار پیگیری میکنم در بازار شهرداری رشت کارهایم را میفروشم و بیشتر مسافران کارهایم را میخرند.
در جشنواره ها و در نمایشگاهها در سراسر استان و خارج از استان سعی کردم برای شناسایی کارم شرکت کنم اگر چه جابجایی و حمل بار سفال سخت است ولی همه منو با این نمایشگاه و جشنواره ها شناختند و امروز تا درب خانه من می ایند که انشالله تداوم داشته باشد.
بانو روشنفکر از زنگ خورهای بالا می گوید و اینکه خیلی تماس میگیرند و میگویند مثلا ۱۰۰ تا گمج برایمان درست کنید یا ۱۰۰ بشقاب و ،پارچ و لیوان و……و من با لذت استقبال و کار را تحویل مشتری تضمین سالم تحویل می دهم.
بانوی جیرده ای می گوید من ظروف سفال شکسته شده را نیز در گوشه و کنار حیاط خانه چیده ام و مشتری می بیند که این ظروف امکان دارد بر اثر بی احتیاطی بشکند ولی ظروف سفالی ما امروز می رود تا شگفتی ساز شود.
وی در مورد پوشش در زمان کار و یا حضور در نمایشگاه می گوید یک زن می تواند در کنار خانه داری و پخت و پز با پوشش در اجتماع نیز حرفی برای گفتن داشته باشد و من در کنار همسر و خانواده با حفظ پوشش محلی تلاش کردم لباس پوشیده محلی گیلان را نیز فرهنگ سازی کنم.
مسئولان به چرخیدن چرخ زندگی صنف سفالگری کمک کنند
وی با اشاره به سرمایهگذاری هنگفت برخی از تولیدکنندگان صنعت سفالگری در این صنعت ابراز داشت: برخی از کارگاههای استان سرمایهگذاری میلیونی در این رشته کاری داشتند که به دلیل مشکلات فروش در شرایط فعلی بسیار کمتر از ظرفیت خود فعالیت دارند.
خانم روشنفکر در پایان ابراز امیدواری کرد مسئولان فکری عاجل برای کنترل قیمتها برداشته و با کاهش قیمتها و افزایش قدرت خرید مردم به چرخیدن چرخ زندگی فعالان صنوف بهویژه صنف سفالگری کمک کنند.
- نویسنده : تنظیم؛زلیخا صفری راسته کناری
Friday, 22 November , 2024