به گزارش صفیر گیلان؛فرش دستباف ایرانی چه در شهر، چه در ایل، چه با پشم، چه با ابریشم با تکنیک گره‌زنی مخصوص بافته می‌شود و بافنده نخ را به شیوه‌ای خاص دور تار چله گره می‌زند.

فرش‌ها با طرح‌های مسحورکننده برگرفته شده از نقشه‌های قدیمی یا الهام گرفته شده از محیط اطراف و روش زندگی خلق می‌شود.

پس از آن که یک رج گره با استفاده از نخی به رنگ آورده شده در نقشه کامل شد، بافنده نخ پود را محکم بین رج تکمیل شده جدید و رجی که تازه می‌خواهد، شروع کند فشار می‌دهد تا گره‌ها محکم در جای خود بماند.

بافت یک فرش ماه‌ها یا حتی سال‌ها طول می‌کشد تا خریدار اثر هنری منحصر به فردی را به خانه ببرد که علاوه بر زیبایی، کاربردی نیز هست و دوام بالایی دارد.

اما واقعیت‌ این است که‌ جریان‌ رشد و گسترش‌ تولید فرش‌ و راه‌یابی‌ آن‌ به‌ بازارهای‌ داخل و خارج، در مسیر حرکت‌ خود دچار مفاسد و مشکلاتی‌ شده  که توان گره زنی و شانه کوبی را از هر هنرمند قالیباف گرفته که جا دارد مسئولان این حوزه بیشتر ورود کنند..

رج به رج فرش دستباف گیلان در کما

مجتبی مهری رییس اداره فرش سازمان صمت گیلان با بیان اینکه گیلان از قطب‌های فرش دستباف ابریشمی کشور است، اظهار کرد: ۷۰ تا ۸۰ درصد قالی و قالیچه بافته‌ شده در گیلان ابریشمی هستند و برخی نیز یا به صورت گل ابریشم و یا کف ابریشم بافته می‌شوند.

وی با اشاره به افزایش هزینه تمام شده قیمت فرش دستباف افزود: افزایش قیمت مواد اولیه یکی از دلایل مهم افزایش هزینه تمام شده فرش در استان است و باید تمهیدات ویژه اندیشیده شود تا این هزینه‌ها بیش از میزان کنونی افزایش نیابد.

مهری خاطرنشان کرد: احیای نوغانداری و راه‌اندازی کارخانه‌های ابریشم‌کشی که هم اکنون راکد هستند، می‌تواند در تامین مواد اولیه فرش‌های ابریشم نقش موثری داشته باشد.

وی تصریح کرد: در حال حاضر بالغ بر ۱۳ هزار نفر در گیلان بافنده فرش دستباف هستند که سالانه بیش از ۵۱ هزار متر مربع فرش می‌بافند.

مهری گفت: برای اغلب بافندگان فرش دست‌باف خرید مواد اولیه بسیار سرسام آور است و برای حفظ این بافندگان در این هنر صنعت باید تمهیدات ویژه‌ای اندیشیده شود.

کاهش مصرف فرش دستباف در گیلان

رییس اداره فرش سازمان صمت گیلان با بیان اینکه در گذشته استفاده مردم از فرش ابریشمی و دستباف بیش از امروز بوده است، خاطرنشان کرد: یکی از دلایل کاهش استفاده از فرش دستبافت، قیمت بالای این نوع فرش است و دلیل دیگر این است که مردم از مزایا استفاده از فرش دستباف برای حفاظت از سلامت خود بی‌اطلاع هستند.

وی گفت: کاهش هزینه‌های سربار برای بافت فرش ضروری است و برای تحقق این امر باید به گونه‌ای عمل شود، که قیمت مواد اولیه مورد نیاز برای بافت فرش کاهش یابد.

مهری گفت: تا دوسال پیش قیمت فرش دست باف یک تا یک و نیم‌متری ۸ تا ۱۰ میلیون تومان بود، این در حالیست که در حال حاضر قیمت مواد اولیه مورد نیاز برای بافت چنین فرشی ده میلیون تومان است.

قیمت بالای مواد اولیه فرش از مشکلات قالیبافان

وی افزود: برخی از قالیبافان برای تامین مواد اولیه از نظر قیمت با مشکل مواجه هستند و اگر حمایت نشوند و تدابیر لازم برای حمایت از این افراد اندیشیده نشود، شاهد خروج این افراد از حوزه هنر صنعت فرش دستباف خواهیم بود.

رییس اداره فرش سازمان صمت گیلان در خصوص بازار فروش فرش دستبافت ادامه داد: بافندگان گیلان معمولا فرش‌هایی را که در دست بافت دارند، از قبل سفارش گرفته‌اند.

وی با اشاره به اینکه در گذشته فرهنگ استفاده از فرش های دست‌باف در گیلان بیشتر بود و افزایش قیمت، میزان استفاده از آن را کاهش داده است، تصریح کرد: در گذشته ای نه چندان دور حتی در خانه‌های روستاهای گیلان هم حتما فرش دستباف بود، اما هم اکنون در دورترین روستاها فرش‌های ماشینی در کف خانه‌ها پهن شده است.

مهری ادامه داد: باید شرایطی بافت فرش‌های درشت بافت هم فراهم شود تا از نظر مصرف داخلی هم دچار مشکل نباشیم.

قالی بافی هنر صنعتی با سختی زیاد

وی استفاده از مبلمان را یکی دیگر از دلایل کاهش استفاده از سرانه فرش عنوان کرد و گفت: قالیبافی از کارهای سخت است که باید به گونه‌ای اقدام کنیم که فرش بافان برای بازایابی و خرید مواد اولیه سختی کمتری را متحمل شوند.

رییس سازمان صمت گیلان گفت: باتوجه به اینکه استفاده از مبلمان و انواع کف‌پوش‌ها و قیمت بالای فرش دستباف از دلایل کاهش مصرف داخلی فرش هستند، به نظر می توان با تولید فرش های درشت باف به دلیل دارا بودن قیمت مناسب تر و نیز آگاه کردن مردم به مزایای استفاده از فرش دستباف بر سلامت جسم و پوست باعث افزایش مصرف داخلی شد.