حرم مطهر آقا سید جلال الدین اشرف شهرستان آستانه اشرفیه یکی از بزرگترین نقاط سیاحتی، زیارتی و قطب توریسم مذهبی استان و چهارمین شهر مذهبی ایران محسوب می شود.

 اختصاصی/صفیر گیلان؛گیلان علاوه بر وجود انواع جاذبه های گردشگری، و مناطق سرسبز و بکر شمال غربی رشته کوه البرز و بخش غربی کرانه های جنوبی دریای خزر، می تواند یکی از مقصدهای گردشگری مذهبی  کشور نیز به حساب آید؛ این امر با توجه به بازدید میلیونی گردشگران از این اماکن ، ابعاد نادیده ای از این نوع گردشگری را در این استان روشن می نماید. به همین منظور و باتوجه به زمان اوج سفرهای نوروزی  درکشورمان سعی شده تا با معرفی بقاع متبرکه گیلان ، مردم عزیز مان با جاذبه های گردشگری مذهبی این استان بیشتر آشنا شوند.

آستان امامزاده سید جلال الدین اشرف (علیه السلام) آستانه اشرفیه در شهرآستانه اشرفیه واقع شده است. طبق روایات و تاریخ نویسی بناى اولیه این آرامگاه در سال ۳۱۱ هـ.ق به دستور گوهرشاد خانم دختر کیارستم، از فرمانروایان گیلان ساخته شد. در سال ۱۳۵۶هـ.ش مغازه هاى اطراف حرم خریدارى و تخریب گردید و برجاى آن بنایى وسیع و مجلل ساختند که نماى داخلى و خارجى آن با سنگ مرمر و کاشى هاى جدید تزئین شده است.

این بقعه، اینک رواق هاى بسیار، سقف هاى آینه کارى شده و گنبدى بزرگ با کاشى کارى هاى ظریف دارد. روى پایه اى از سنگ مرمرِ گرانبها ، ضریح فلزى شبکه دار با قرقره و گوى مطلا در وسط حرم  کار گذاشته شده است. بنای بقعه به مساحت ۶۰۰ مترمربع شامل روضه ی منوره مسجد رواق و کفش داری است. این بقعه باعث شده که شهر آستانه اشرفیه به عنوان پنجمین شهر مذهبی و زیارتی کشور باشد.

تأسیسات جنبى بقعه شامل زائرسرا، کتابخانه، مسجد، حسینیه و سرایدارى است که البته امروزه فضاهای فرهنگی دیگر نیز به این مکان اضافه شده است.

گفتنی است حضرت سلطان سید جلال الدین اشرف (ع) کوچک ترین فرزند حضرت امام موسی کاظم (ع) در سال ۱۸۰ قمری در مدینه منوره چشم به جهان گشود.

سید جلال الدین اشرف (ع) دومین چهره علوی مشهوری ست که بعد از “یحیی بن عبدا… بن الحسن” بین سال های ۲۰۶ تا ۲۱۰ هجری قمری وارد سرزمین گیلان شدند.

سید جلال الدین اشرف در مدینه چشم به جهان گشود و نام مادر بزرگوارشان نجمه است. او پس از شهادت پدر بزرگوارش نزد برادرش حضرت امام رضا (علیه السلام) در زادگاهش مدینه پرورش یافت و در سایه چنین استادی مراتب فضل و کمال را طی کرد که در میان برادرانش بعد از امام هشتم (علیه السلام) در علم و حلم و زهد و تقوی و شجاعت و سخاوت بر همه پیشی گرفت و به همین دلیل از محبوب ترین و عزیزترین برادران نزد امام رضا (علیه السلام ) بود.

ورود این امامزاده بزرگوار که پس از شهادت حضرت امام رضا (ع)، برادر بزرگوارشان، به گیلان، مصادف می شود با اولین نبرد بین اعراب مسلمان و دیلمیان با خوارج و لشکریان خلفای عباسی…آن حضرت در این جنگ که چهارماه به طول کشید به کمک قبایل دیلمی و مردان ترک زبان استان جلو موفق شدند که  زنجان را در ذی الحرام ۲۰۶ هجری قمری فتح کند.پیکر پاک آن حضرت پس از شهادت طبق وصیتش در تابوت گذاشته شده و در رودخانه خروشان سفید رود رها شده و پس از گذشت ۱۰۰ کیلومتر در حوالی لاهیجان و در قریه “اکیم” به ساحل می رسد و توسط مردم از آب گرفته و در همان کنار ساحل به خاک سپرده می شود.”گوهر شاد” خانم بنت “کیا رستم” که از خاندان شیعی آل بویه بود در سال سی صد و دوازده هجری قمری، گنبد و بارگاهی زیبا بر قبر آن حضرت نهادند و محل دفن سید جلال الدین اشرف (ع) که در مکان بی نام و نشانی قرار داشت، بعدها به نامهایی چون کوچان، جلالیه، اشرفیه و در آخر به ” آستانه اشرفیه” نام بردار شد. 

حرم مطهر آقا سید جلال الدین اشرف شهرستان آستانه اشرفیه یکی از بزرگترین نقاط سیاحتی، زیارتی و قطب توریسم مذهبی استان و چهارمین شهر مذهبی ایران محسوب می شود.

در قرآن آیاتی وجود دارد که به‌طور مسقیم مردم را به سفر کردن دعوت می‌کند مانند آیه ۲۰ سوره‌ی عنکبوت، آیه‌ ۴۲ سوره‌ی روم، آیه‌ ۳۶ سوره‌ی نحل، آیه‌ ۶۹ سوره‌ نمل، آیه‌ ۱۱ سوره‌ انعام و آیه‌ ۱۳۷سوره‌ آل عمران و در برخی موارد به‌شکل غیر مستقیم این امر را بیان می‌کند.

پس از پیروزی اسلام گیلان به مأمن علویان تبدیل شد و در حدود سال ۲۹۰ هجری قمری، مردم گیلان و دیلم کم کم به علویان روی آوردند و در گسترش آن نیز کوشش بسیار کردند. بیش از ۹۰۰ بقعه متبرکه در گیلان وجود دارد و این لحاظ استان گیلان رتبه سوم کشوری را داراست.

وجود بقاع متبرکه در استان گیلان ظرفیتی عظیم جهت توسعه گردشگری مذهبی است و وجود بقاع شاخص در این استان مانند آقا سید جلال الدین اشرف(برادر امام رضا(علیه السلام) ) می تواند در توسعه توریسم مذهبی موثر باشد.

آقا سید جلال الدین اشرف از فرزندان موسی کاظم و تنها برادر تنی امام رضا(علیه السلام) است که مرقد مطهر ایشان در شهرستان آستانه اشرفیه(شرق گیلان) در ۳۵ کیلومتری شهر رشت واقع شده است.

بنای کنونی، ساختمانی است زیبا با کاشی کاری های رنگارنگ که در سال ۱۳۵۶خورشیدی بر روی بنای سابق که در اواخر قاجاریه ساخته شده بود احداث شد.

این بقعه بزرگ ترین و مهم ترین زیارتگاه در گیلان است و سالانه افراد زیادی از اقصی نقاط کشور برای زیارت به این شهر سفر می کنند از اینرو باید زیر ساخت های لازم برای ماندگاری و جذب گردشگران در منطقه ایجاد شود تا بتوان گردشگری مذهبی را با حداکثر رفاهیات برای شهروندان و گردشگران فراهم کرد.

آئین علم بندی حرم برادر بزرگوار حضرت امام رضا (ع) با قدمت ۱۰۰ ساله

همزمان با فرارسیدن اولین شب ماه محرم و با برگزاری آئین علم بندی ،حرم مطهر اقا سلطان سید جلال الدین اشرف (ع) آستانه اشرفیه در شرق گیلان سیاه پوش شد.

این آئین معنوی که در ایام محرم  با حضور اقشار مختلف مردم عزادار منطقه ، زائرین و مداحان ، با برافراشتن پرچم یا حسین (ع) در حرم مطهر آستانه اشرفیه برگزار می شود یکی از مهمترین آئین ایام سوگواری سرور و سالار شهیدان عالم است.
در این آئین علم بندی که با مداحی و نوحه خوانی مداحان اهل بیت (ع) همراه است ،هیاتهای مذهبی با به راه اندازی دستجات مختلف سوگواری در غم شهادت حضرت امام حسین (ع) و رنجهای اهل بیت (ع) در واقعه جانگداز عاشورا به عزاداری می پردازند.
همچنین در این آئین مذهبی یکی از عزاداران حسینی در میان حزن و اندوه مردم سوگوار ، علمی را که نماد سوگواری و عزاداری ایام شهادت امام حسین (ع) و یاران باوفایشان است را در قسمتی از حرم مطهر آقا سلطان سید جلال الدین اشرف (ع) نصب می کند.
در ادامه نصب این علم ، عزاداران و سوگواران حسینی با برگزاری دستجات عزاداری به سمت بقعه آقا سید محمد (ع) آستانه اشرفیه حرکت کرده و علم دیگری را در این بقعه متبرکه نصب می کنند.
گفتنی است برگزاری آئین علم بندی و سیاه پوش کردن حرم مطهر آقا سلطان سید جلال الدین اشرف (ع) آستانه اشرفیه ،برادر بزرگوار حضرت امام رضا (ع) یکی از آئینهای مذهبی و سنتی است که بیش از یکصد سال قدمت دارد.
برگزاری این آئین معنوی نشانگر آغاز آئینها و مراسمات سوگواری ایام ماه محرم و شهادت سالار شهیدان حضرت امام حسین (ع) است که همه ساله با حضور پرشور دوستداران اهل بیت (ع) برگزار می شود.
گردشگری مذهبی یکی از شاخه های صنعت توریسم است که امروز مورد توجه همگان قرار گرفته است. امروز آثار، اماکن مذهبی و سنتهای دینی، جشن های مذهبی در تمام دنیا به یکی از جاذبه های گردشگری تبدیل شده که گردشگران بسیاری را به خود جذب می کند. مراسم حج، زیارت اماکن مقدس و وجود مراسم‌های عزاداری یا جشن‌های مذهبی مسلمانان از بزرگترین رویدادهای گردشگری مذهبی در جهان هستند.
شهرستان آستانه اشرفیه با ۵۶ بقعه متبرکه در شرق استان گیلان قرار دارد.
  • نویسنده : زلیخا صفری راسته کناری