صفیر گیلان؛از جمله مناسک دینى مسلمانان، از زمان بناى خانه کعبه، زیارت است. ازآنجاکه اسلام مکتبى جامع و واقع گرا بوده و به همه جوانب نیازهاى انسان، اعم از دنیایى و آخرتى، جسمى و روحى، عقلى و فکرى، احساسى و عاطفى، فردى و اجتماعى توجه کرده است، برخى از اندیشمندان بر این باورند که زیارت تأثیر انکارناپذیرى بر سلامت روح و جسم زائر دارد.

صفیر گیلان/زلیخا صفری؛ هیچگاه آئین‌های سنتی و برنامه‌های مذهبی خادمان، طنین تلاوت قرآن و ادعیه در فضای رواق‌ها، صحن‌ها و مأذنه‌های حرم مطهر تعطیل نشد و نخواهد شد،زیرا آشنایی و شلوغی حرم مطهر در ایام حضور زائران برای زیارت بسیار خوشایند و لذت بخش بوده و بر کسی این فضا پوشیده نیست.

اماکن مذهبى؛ مکان هایى است که یکى از پیامبران، ائمه اطهار علیهم السلام اولیا، صلحا و حتى یکى از عالمان دین در آنجا مدفون و محل توجه خاص مؤمنان است،به گونه اى که از کشورها و شهرهاى دیگر به قصد زیارت آن مکان اقدام مى کنند.

زیارتگاه مکانى است براى عبادت؛ جایى که افراد مدتى از مادیات و دنیاى فانى چشم پوشیده، با خداى خود راز و نیاز مى کنند، به آرامش فکرى بیشترى مى رسند تا با استفاده از این آرامش، بتوانند به زندگى خود حرکت و پویایى بیشترى بدهند و به تعالى روح برسند.

اما این روزها و ،در  ایام  کرونا  که ماهها و سالها آسان بر ما نگذشت و مشاهده حرم و بقاع متبرکه وزیارتگاههای خالی از زائر برای ما بسیار سخت و دلگیر بوده و آنجا که چشمان زائر به زیارت خشک شد تکلیف ما را نیز نسبت به زیارت زائران سخت تر کرده است.

زیرا از جمله مناسک دینى مسلمانان، از زمان بناى خانه کعبه، زیارت است. ازآنجاکه اسلام مکتبى جامع و واقع گرا بوده و به همه جوانب نیازهاى انسان، اعم از دنیایى و آخرتى، جسمى و روحى، عقلى و فکرى، احساسى و عاطفى، فردى و اجتماعى توجه کرده است، برخى از اندیشمندان بر این باورند که زیارت تأثیر انکارناپذیرى بر سلامت روح و جسم زائر دارد.

سازوکار این تأثیر را مى توان این گونه تبیین کرد: چون زیارت ترکیبى از گرایش و شناخت بوده و خاستگاه اصلى آن در قلب انسان است، از این طریق شوق و اراده انسان را جهت داده، تأثیراتى بر رفتار انسان مى گذارد.

نگرانى هاى روحى و روانى بشر امروز فراوان شده و فرهنگ انسان ساز قرآن کریم و تعالیم آسمانى براى دورى از آن و غلبه بر مشکلات، نسخه اى شفابخش ارائه مى دهد که اگر بشر به آن عمل کند بهترین درمان است. به تعبیر قرآن کریم أَلا بِذِکْرِ اللّهِ تَطْمَئِنُّ الْقُلُوبُ (رعد: ۲۸)؛ آگاه باشید که تنها یاد خدا آرام بخش دل هاست.

ارتباط با خدا از طریق حضور در مکان هاى مذهبى و زیارت حضرات معصومین علیهم السلام، انسان هاى کاملى که براى بشر در هر دوره و زمان به عنوان الگوى نیکو از سوى خداوند معرفى شده اند، مى تواند شفابخش دل هاى بیمار انسان ها در زمان کنونی باشد.

زیارت قبور ائمه اطهار علیهم السلام موجب بیدار شدن ارزش هاى اصیل انسانى در وجود انسان و حاکمیت روح بندگى و آرامش قلب انسان است، و این آرامش و اطمینان قلبى لازمه حیات بشر است.

امروز زیارت، تلاوت قرآن و دعا آثارى در حفظ بهداشت و سلامت روانى و حتى درمان اختلالات دارد و در زیارت است، که زائر در پرتو ارتباط قلبى با خداوند، از لحاظ روانى به امنیت خاطر بیشترى مى رسد و شاید شماها نیز این را تجربه نموده اید.

انسان هایى که به زیارت مى روند، اطمینان قلبى دارند که هرگز تنها نیستند و قدرتى مافوق آنها وجود دارد که همواره حى و حاضر و ناظر است و توان برآوردن همه نیازهاى بشرى را داراست.

ازاین رو، با توسل و استغاثه به درگاه ربوبى و ریختن اشک، به سبب داشتن چنین تکیه گاهى مطمئن، مسائل خود را به او واگذار نموده، تخلیه روانى مى شوند و آرامش روحى به دست مى آورند.

آرامش روان: گم شده بزرگ بشر در جوامع امروزى

آرامش روان: گم شده بزرگ بشر در جوامع امروزى، آرامش روان است تمام تلاش انسان در زندگى، رسیدن به آرامش است. انسان مادیات و سایر امکانات مادى را به کار مى گیرد تا به آرامش برسد و از اضطراب خود بکاهد.

مهم ترین مشکل انسان در عصر کنونى، فقدان آرامش است. برخى از دانشمندان دوران کنونى را عصر اضطراب مى نامند در واقع، رسیدن به کمال انسانى و به طورکلى، خداوند که انسان را براى نایل شدن به خود خلق کرده، در گرو زیستن همراه با آرامش روحى و روانى در دنیاست.

قرآن کریم یکى از ویژگى هاى اهل ایمان را اطمینان و آرامش قلبى دانسته، تنها چیزى که آرامش و امنیت را براى انسان فراهم مى کند یاد خداوند است و در این باره مى فرماید: آنان که به خدا ایمان آورده اند، دل هاشان با یاد خدا آرام مى گیرد. آگاه باشید که تنها یاد خدا آرام بخش دل هاست (رعد: ۲۸).

همان گونه که یاد خدا آرامش بخش است، یاد خدا زندگى را آسان و دورى از یاد خدا زندگى را دشوار مى سازد. تبیین روان شناختى این ویژگى آن است که یاد خدا انسان را از امیال و تکانش هایى که براى او تنش زاست بازمى دارد و سبب مى شود به جاى توجه صرف به لذت هاى دنیوى، که معمولاً ناکامى در بهره گیرى از آنها موجب تنیدگى است، به تقویت رابطه با خدا و تقرب به او توجه کند.

بروز مشکلات براى چنین انسانى او را از هدف اصلى بازمى دارد و چون خود را در مسیر نیل به مقصود احساس مى کند زندگى را سخت و تنش زا تلقى نمى نماید.

روشن است که فقط اهل ایمان با زیارت اماکن مقدس و قبور مطهر معصومان علیهم السلام، یاد خدا را در دل خود نهادینه مى کنند و با توسل از ذوات مقدس ایشان سعادت دنیوى و اخروى خود را به دست آورده، به آرامش روانى مى رسند.

به تو از دور سلام،.

زیارت موجب احساس امنیت خاطر مى شود. احساس امنیت یعنى: احساس آزادى نسبى از خطر. این احساس وضع خوشایندى ایجاد مى کند که فرد در آن داراى آرامش جسمى و روحى است.

ایمنى از احساسات و عواطف، زیربنایى حیاتى براى تأمین بهداشت روانى است. افراد ناایمن نامتعادلند. کسى که دایم احساس فقدان امنیت، ترس و خطر از بیرون و درون خود مى کند، نمى تواند انسان سالمى باشد. او در دنیاى ذهنى خود، مدام در حال دفع کردن خطرات احتمالى است. براى سالم بودن جسم و روان، مقدار زیادى احساس امنیت لازم است.

زیارت حضوری، بهترین نوع زیارت به شمار می‌رود اما بنا بر شرایط و معذوریت‌هایی زیارت از راه دور به عنوان جایگزین این روش قرار می‌گیرد (به تو از دور سلام،..)

در حال حاضر ممکن است حضور فیزیکی مقدور باشد، اما به جهت پیشگیری و جلوگیری از سرایت و شیوع ویروس کرونا، محدودیت ومعذوریتی برای ما ایجاد شده است که امکان زیارت حضور فراهم نیست.

امید است تا در سایه التاف خداوندی این بیماری منحوس از سر مومنان و ملت بزرگ جهان برداشته و درهای اماکن مذهبی بزرگ جهان ازمکه و مدینه تا کربلا وحرم امام رضا(ع)    این پناهگاه چشمان به اشک نشسته باز شود و انسان به زیارت به ارامش نیز دست یابد.

 

 

  • نویسنده : به قلم/زلیخا صفری راسته کناری